Standpunt | Gezinshereniging

Recht op gezinsleven

Iedereen heeft recht op familieleven. Dat is vastgelegd in internationale verdragen en de Europese Gezinsherenigingsrichtlijn. Dit geldt ook voor vluchtelingen. Vaak zijn gezinnen van elkaar gescheiden door de vlucht, oorlog en geweld. Nadat een lid van het gezin een asielvergunning heeft gekregen, hebben zij het recht om hun directe gezinsleden te laten overkomen. Achtergebleven gezinsleden leven op dat moment vaak nog in chaotische en zeer gevaarlijke conflictsituaties.

Aanvragen gezinshereniging

Om toestemming te krijgen voor gezinshereniging moeten vluchtelingen een uitgebreide en goed onderbouwde aanvraag indienen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Deze checkt alle documenten en overlegde informatie om de identiteit en gezinsband vast te stellen. Vaak moeten de gezinsleden vervolgens voor nader onderzoek naar een Nederlandse ambassade reizen, meestal in een ander land. VluchtelingenWerk ondersteunt vluchtelingen bij het indienen van de aanvraag en de verdere gezinsherenigingsprocedure.

Achterstanden in Nederland

De IND heeft te weinig personeel om op de aanvragen te beslissen waardoor grote achterstanden ontstaan. Ook is de procedure bij de Nederlandse ambassade een probleem. Gezinsleden moeten grote afstanden, soms duizenden kilometers afleggen om een Nederlandse ambassade te bereiken voor het onderzoek naar de gezinsband en de afgifte van een visum. Bij de ambassade zijn er vaak lange wachttijden en duren de procedures lang.

Veel te lange beslistermijn 

Het duurt nu veel te lang voor er door de IND op een gezinsherenigingsaanvraag wordt beslist, terwijl gezinsleden ondertussen in moeilijke en onveilige omstandigheden verkeren. De procedure moet aanzienlijk versneld worden. Tevens moet gezorgd worden voor een degelijk netwerk van diplomatieke posten die de gezinsherenigingen van vluchtelingen goed kunnen faciliteren, zo nodig met de inzet van de UNHCR of IOM.

Aansluiting bij Gezinsherenigingsrichtlijn 

Vluchtelingen moeten hun gezinsband en identiteit aantonen met verschillende documenten. Door oorlogs- en vluchtomstandigheden hebben ze vaak geen goede documenten. De IND wijst de aanvraag soms al af zonder een alternatief te bieden zoals DNA-onderzoek of een interview, omdat de vluchtelingen eerst moeten aantonen dat er sprake is van bewijsnood. VluchtelingenWerk vindt dit in strijd met de Gezinsherenigingsrichtlijn waarin staat dat een gezinsherenigingsaanvraag van een vluchteling niet mag worden afgewezen alleen om de reden dat er onvoldoende documenten zijn. Ook zijn er goede alternatieven om de gezinsband en identiteit aannemelijk te maken, waarvan de IND gebruik kan maken.

Schrap de nareistermijn 

Voor vluchtelingen die om gezinshereniging vragen in Nederland geldt een 'fatale termijn': de zogenoemde nareistermijn. Dit houdt in dat vluchtelingen binnen drie maanden na het verkrijgen van een verblijfsvergunning om gezinshereniging moeten verzoeken. Als dit later gebeurt, bijvoorbeeld omdat familieleden vermist zijn, geldt een andere procedure met extra criteria en hoge leges. Vluchtelingen kunnen niet altijd voldoen aan deze eis, waardoor vluchtelingengezinnen langdurig of zelfs voor altijd gescheiden blijven. VluchtelingenWerk vindt dat de fatale termijn voor gezinshereniging uit de wet moet.