Syrië: miljoenen mensen op drift

De burgeroorlog die tot op de dag van vandaag Syrië in zijn greep houdt, komt voort uit een vreedzame burgeropstand tegen het regime van Bashar al-Assad in 2011. Sindsdien zijn honderdduizenden doden gevallen. Na jaren strijd is het land grofweg verdeeld in gebieden onder controle van Assad, van de Koerden en van gewapende groepen in de provincie Idlib. Turkije heeft een deel van het grondgebied in het noordwesten onder controle. IS controleert geen gebieden meer, maar is nog wel in verschillende delen van het land aanwezig en in staat om aanslagen te plegen.

Kunnen mensen alweer terug?

  • President Assad heeft grote delen van het land onder controle. Er wordt een stuk minder gevochten dan een tijd geleden, maar in een aantal provincies is nog steeds sprake van veel geweld, met name in het noorden van het land.
  • De meeste Syriërs zijn  gevlucht voor het regime van Assad. Dat heeft zich schuldig gemaakt aan vele mensenrechtenschendingen, zoals het onderdrukken, detineren en folteren van opposanten, en het gebruik van gifgas.
  • Onduidelijk is wat met de vluchtelingen gebeurt als ze naar Syrië terugkeren. Uit bronnen van internationale organisaties als de  EIP en SAWA blijkt dat teruggekeerde vluchtelingen zijn opgepakt of verdwenen, of gedwongen in dienst moesten.
  • Voor veel mannen is het risico groot dat zij gedwongen in dienst moeten. Zij worden mogelijk ingezet aan het front in Idlib waar het regime de burgerbevolking nog steeds bombardeert
  • Kortom: voor vluchtelingen is Syrië nog niet veilig genoeg om terug te keren.

 

Als Syrië nog steeds onveilig is, waarom keren er dan mensen terug?

  • Vanuit de omringende landen worden Syrische vluchtelingen op allerlei manieren onder druk gezet om terug te keren. Zo kunnen Syriërs hun verblijf in Libanon niet legaliseren. Hierdoor kunnen ze elk moment worden gedetineerd en uitgezet. Ook kunnen ze niet in hun eigen levensonderhoud voorzien.
  • Uit berichten van onder andere Amnesty blijkt dat Turkije Syriërs gedwongen laat terugkeren naar onveilige gebieden. Er is geen onderwijs en onvoldoende gezondheidszorg.
  • Volgens de UNHCR zouden er tussen 2016 en juli 2020 ruim 250.000 personen uit omliggende landen zijn teruggekeerd
  • De VN en donorgemeenschap gaven in maart 2019 op een conferentie nog aan dat de “condities in Syrië zich niet lenen voor de promotie of facilitering van georganiseerde vrijwillige terugkeer in condities van veiligheid en waardigheid in lijn met internationaal recht”.
  • De EU verklaarde in november 2020 dat het propageren van vrijwillige terugkeer op grote schaal, in veilige en waardige omstandigheden in overeenstemming met het internationaal recht, vanwege de situatie in Syrië momenteel niet aan de orde is.

Cijfers over Syrische vluchtelingen

  • Bijna 5,6 miljoen mensen zijn Syrië sinds het begin van de oorlog in 2011 ontvlucht. Bron: UNHCR
  • De meeste Syriërs verblijven in landen in de regio, zo verblijven 3,6 miljoen Syriërs in Turkije. Bron: UNHCR
  • In Nederland doen 3675 Syriers  een eerste asielaanvraag in 2019, in 2020 tot en met september zijn dat er 2826 (Bron: IND Asylumtrends).
  • In 2019 vroegen 76.280 Syriers asiel aan in Europa (bron: Eurostat).

Bied Afghanen bescherming

VluchtelingenWerk Nederland roept het Nederlandse kabinet op om Afghaanse vluchtelingen de bescherming te bieden die zij nu heel hard nodig hebben. Help ook mee en laat je stem horen!