Geknakt | Column Abdeluheb Choho

Belang van actief zijn

Afgelopen maand publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau een onderzoek over de integratie van Syrische vluchtelingen in Nederland. In het rapport las ik onder andere over het belang van een actieve, waardevolle wachttijd tijdens het verblijf in een asielzoekerscentrum. 'Personen die actief zijn in de opvang, zijn dat na de opvang ook.' Toen ik die woorden las, dacht ik terug aan het Iraanse echtpaar dat ik een paar weken geleden ontmoette in een asielzoekerscentrum.

Totale leegheid

Zij is tandarts en hij is oogarts. Twee intelligente mensen, gewend aan een actief leven in Iran. Tijdens onze ontmoeting wachtte het koppel al acht maanden. Let wel: op de start van hun asielprocedure. In plaats van de gebruikelijke zes dagen, is die wachttijd bij de IND opgelopen tot anderhalf jaar. Acht maanden waarin het leven van dit echtpaar steeds kleiner wordt en de muren van het azc op hen afkomen. De mogelijkheden tot vrijwilligerswerk zijn beperkt en de aanvraag daartoe loopt stroef, want ook het COA heeft het druk. Niet weten hoe lang het wachten nog duurt en als enige afleiding een paar dagdelen taalles: op een zeker moment kan het echtpaar de mentale druk en leegheid niet meer aan.

Geknakt uit het azc

Zij bezoekt een psycholoog, waar ze antidepressiva voorgeschreven krijgt. Als blijkt dat de pillen niet werken, krijgt ze het advies om twee pillen in plaats van één te slikken. Maar de oorzaak van het probleem wordt daar niet mee opgelost. Een jong en gezond koppel, uit angst voor hun leven gevlucht, wordt ziek gemaakt door ons asielsysteem. Wanneer zij straks eindelijk aan de beurt zijn en wellicht een verblijfsvergunning krijgen, beginnen ze geknakt aan hun integratie in de Nederlandse samenleving. Helaas is dit maar één van de honderden verhalen. In het debat over integratie ligt de focus al snel op zaken als het taal- en opleidingsniveau van vluchtelingen. Dat wij als samenleving hier óók verantwoordelijkheid in dragen, daar is veel minder aandacht voor.

Warme betrokkenheid

Inmiddels heb ik mijn inwerkperiode bij VluchtelingenWerk achter de rug en heb ik de afgelopen maanden veel gezien van onze veelzijdige werkzaamheden. Ik ben enorm onder de indruk van de warme betrokkenheid van onze medewerkers en vrijwilligers. Op een gegeven moment raakte het Iraanse echtpaar tijdens ons gesprek emotioneel. De vrijwilliger van VluchtelingenWerk, die ook aanwezig was, zei tegen hen dat ze altijd bij hem terecht konden. Het vervulde me met trots. Dat is wat wij doen: mensen bijstaan die het moeilijk hebben, al is het soms – door omstandigheden gedwongen – enkel door een luisterend oor.