Ik schaam me voor mijn volk | Column taalcoach Edith Tulp

Vulgaire schaamteloosheid

‘Ik schaam mij voor mijn eigen volk’, zeg ik tegen Firas. Het schijnt inmiddels elitair te zijn om kritiek te hebben op hen die tegen vluchtelingen zijn. Daar zet ik de vulgaire schaamteloosheid tegenover waarmee een aantal landgenoten hardop meent te moeten denken dat vluchtelingen alleen hier zijn om vrouwen en dochters te verkrachten, de spullen onder je kont vandaan te jatten en een huurwoning op te eisen. Aan de oplossingen die ze daarvoor bedenken, kan een SS’er nog een puntje zuigen. Hoe komt zoiets op een vluchteling over?

Wandelende testosteronbom?

Firas, 29, is hier als man alleen en dus een ‘wandelende testosteronbom’ in bepaald jargon. Hij zou graag een vriendin willen hebben. Gedichten voor haar willen schrijven, zoals hij in Syrië deed. Hij is een romanticus. Lees de Syrische dichter Nizar Qabbani maar eens, beveelt hij aan. Laatst danste hij in een Amsterdamse club met een meisje. ‘Dat was heel leuk’, vertelt hij. ‘Totdat ze me vroeg waar ik vandaan kwam. Toen ik Syrië zei, was ze er vandoor.’ ‘Zo’n meisje wil je toch niet,’ zeg ik.

‘Kun jij je voorstellen dat je iemand moet doodmaken?’, vraagt hij. ‘Hoe dat zou voelen, het leven van een ander te nemen?’ Nee. Dat kan ik niet. Firas ook niet. Het is de reden dat hij hier is. Hij wil niet in het leger van Assad vechten of voor wie dan ook, waartoe hij gedwongen zou zijn als hij niet was gevlucht. Hoezo testosteronbom?

Ontmoet eens een vreemdeling

‘Wat vind je van de website Ontmoet eens een Vreemdeling?’ vraag ik. En ik leg hem uit dat er nogal wat mensen zijn in ons land die een vluchteling wel eens van dichtbij willen bekijken - een beetje zoals aapjes in de dierentuin - en dat ze dan kunnen concluderen dat vluchtelingen aardige en gewone mensen zijn. Firas pakt zijn telefoon en toont me een satirisch filmpje over de Albert Heijn Vluchtelingenweken: bij een volle spaarkaart krijg je een Syrische of Afghaanse Vluchteling gratis! (bekijk het filmpje). We kunnen er allebei wel om lachen. ‘In Amsterdam valt het allemaal wel mee’, vindt hij. ‘Ik heb er zelf niet veel last van omdat ik lichte ogen heb en ze mij niet zo snel zien als een vluchteling. Een vriend van mij woont in een dorp. Zodra hij buiten is, kijkt iedereen hem na. Hij voelt zich heel ongemakkelijk.’

'Je moet je niet schamen'

‘Je moet je niet schamen,’ zegt hij dan. ‘Die mensen vinden dat nu eenmaal. Het is hun land. Misschien hebben ze daar wel gelijk in. Daar hoef jij je niet voor te schamen. Het gaat er om wie jij bent. Niet om wie andere mensen zijn en wat ze denken.’ Ik weet niet of ik die tolerante visie kan delen. ‘Als ze echt willen dat we weggaan, hoeven ze dat ons alleen maar te vragen,’ vindt hij. ‘Dan ga ik terug naar Syrië en dan zal ik daar vechten. Dan is dat het lot.’ Somber kijken we allebei het raam uit. Ik geloof niet in het lot.

Ook vrijwilliger worden?

Zoek hier naar vrijwilligersvacatures bij jou in de buurt.