Mensen activeren om weer een toekomst te zien

Anki en Janneke werken allebei aan het project ‘Met Opgeheven Hoofd 2’. Ze spreken mensen uit AZC’s zonder verblijfsvergunning, decentraal mensen die hier illegaal zijn en terugkeerders. Ze leggen uit: ‘Je begint met een cliënt die niet in Nederland mag blijven. Daarin zijn meerdere doelgroepen te onderscheiden: cliënten die al heel lang in Nederland zijn en cliënten die hier nog maar kort zijn. Bij die laatste doelgroep is het goed als onze collega’s ons vroegtijdig inzetten want je zit na de beslissing met de 28-dagentermijn voor de uitzetting.’

Als ik alles geweten had

De mensen die deze counselors spreken zitten vaak al tijden in een overlevingscircuit. Anki en Janneke willen deze mensen motiveren om een toekomstplan te gaan maken. Ze geven brede informatie over wat de mogelijkheden zijn om zo mensen te activeren om weer een toekomst te zien. ‘De cliënt bepaalt en wij geven handvatten. Wij nemen nemen de verantwoordelijkheid niet over, maar kunnen meelopen in het proces om tot een weloverwogen besluit te komen.’

Goed gaan nadenken

‘Wij zijn er voor zowel mensen die geen verblijfsstatus hebben als mensen die dat wel hebben. Soms komen mensen uit onveilige landen (met een vergunning of nog in een kansrijke asielprocedure) bij ons met de mededeling dat zij terug willen keren. Zo’n besluit is dan vaak ingegeven door emotie; door zorgen om achtergebleven familieleden of vastlopen in het Nederlandse systeem. Een moeder van 62 was hier gekomen door middel van gezinshereniging. Al die problemen met scholing, toeslagen, uitkering, het leven in Nederland wilde echt niet lukken. Zij wilde toen terug.’ Of bijvoorbeeld cliënten uit Syrië of Eritrea: ‘Het leven in Nederland lukt niet altijd, sommigen hebben last van heimwee, of naaste familieleden zijn ziek of overleden. Wat de overweging ook is, we zorgen dat de mensen goed gaan nadenken voor we in actie komen, zodat ze niet hier uit hun probleem stappen om vervolgens daar weer in een ander probleem te belanden.’

Details doorspreken

Hoe dat dan gaat? ‘We regelen terugkeer in 40 landen van herkomst, in samenwerking met acht Europese landen. Er worden vaak Skypegesprekken gevoerd om contact te hebben en details door te spreken in de terugkeerlanden.’ Uit die Skypegesprekken komen soms dingen naar voren. ‘Iemand wilde ICT’er worden, maar de contactpersoon uit het terugkeerland gaf een goede tip: iedereen had inmiddels een mobiele telefoon; het was slimmer om te leren hoe hij telefoonschermpjes kon repareren, daar was wel markt voor. Zo proberen we samen mensen iets geven waardoor ze met trots terug kunnen keren.’

Meer weten over het project Met Opgeheven Hoofd 2? Kijk dan op deze pagina.