NRC over VluchtelingenWerk Rotterdam

VluchtelingenWerk herkent een aantal geschetste knelpunten in het artikel, zoals lange wachttijden voor onze clienten en het snel moeten aannemen en inwerken van nieuwe vrijwilligers in de hectische tijden die er door de toename van het aantal vluchtelingen waren. Maar dit zijn grotendeels gedateerde feiten uit een crisisperiode, die inmiddels zijn aangepakt. We herkennen ons dan ook absoluut niet in het negatieve frame waarin het in dit artikel is geplaatst. Ook de gemeente Rotterdam zegt het geschetste beeld niet te herkennen en is 'tevreden met hoe het gaat'. 

Er waren wel degelijk knelpunten in de groeifase van 2016; VluchtelingenWerk Rotterdam had toen te maken met een post-fusie jaar en een sterke toename van het aantal te begeleiden vluchtelingen. Daarnaast gingen ze in Rotterdam aan de slag met een heel andere manier van samenwerken met de gemeente en maatschappelijke organisaties. Daarbij zijn dingen misgegaan. In samenwerking met de gemeente en maatschappelijke partners - en door met z’n allen heel hard te werken, zijn inmiddels veel knelpunten weggewerkt.

Dat de integratie allerminst spaak lijkt te lopen, zoals wordt beweerd, bewijzen recente indrukken en cijfers. Rotterdamse statushouders willen graag actief zijn en meedoen, ze werken aan de eigen ontwikkeling en toekomst. Ruim 80 procent van deze nieuwkomers in 2017 in de Maasstad is 6 tot 10 dagdelen per week druk in de weer met Taalstart, Maatschappelijke Begeleiding, participatietrajecten, inburgeringscursussen, vrijwilligerswerk of stages.

Hieronder reageren we op een aantal punten uit het artikel

Bureaucratische rompslomp belemmert de echte integratie
Komt er een boel op iemand af als iemand zich net vestigt in een stad? Ja! Is het makkelijk hier wijs uit te worden als je de Nederlandse taal niet spreekt? Nee. Maar hiervoor is juist de maatschappelijke begeleiding van VluchtelingenWerk. De begeleiding begint met ondersteuning bij het opbouwen van een bestaan in de nieuwe woonplaats van de nieuwe Rotterdammer. In samenwerking met gemeenten en woningcorporaties, ondersteunt VluchtelingenWerk deze mensen bij alle praktische stappen die zij hierbij moeten nemen. Dit varieert van ondersteuning bij het afsluiten van een huurcontract, het aanvragen van een uitkering, het helpen bij het inrichten van het huis, tot het aanmelden van kinderen bij een school. Een boel bureaucratie, waar processen soms langer duren dan wenselijk. Na deze begeleiding volgt een traject dat gericht is op de zelfredzaamheid van vluchtelingen en participatie in de samenleving. Dan kan de echte integratie beginnen. Het voelt alsof VluchtelingenWerk in het artikel wordt beticht van de bureaucratische rompslomp waar de vrijwilligers statushouders nu juist mee helpen. In die zin is dit werk inderdaad te omschrijven als "brandjes blussen", zoals in het artikel wordt geschreven. We zijn blij dat we de statushouders in dit woud van bureaucratie kunnen bij staan.

Lange wachttijden
Het klopt dat ook VluchtelingenWerk op de spreekuren de gevolgen van de piek aan asielaanvragen heeft gemerkt. In korte tijd meldden velen vluchtelingen zich. Spreekuren waar statushouders met papieren langs konden komen liepen snel vol en het kwam inderdaad voor dat zij toen langer dan een uur moesten wachten voor zij aan de beurt waren. Het beeld dat in het artikel wordt geschetst, is echter behoorlijk overtrokken en achterhaald. Vanwege de oplopende drukte zijn wij gaan werken met spreekuren op afspraak. Vanaf januari 2017 konden we beter rekening houden met verwachte drukte door vluchtelingen een afspraak te laten maken. Natuurlijk kwam het ook voor dat statushouders zonder afspraak langs kwamen. Zij werden dan niet teruggestuurd, maar voor hen was altijd een vrijwilliger die de hulpvraag van de statushouder bekeek en de urgentie beoordeelde. Urgente problemen worden zo altijd direct aangepakt en voor zaken die nog even konden wachten, kon ter plekke een nieuwe afspraak worden gemaakt. Ons beeld is dat deze nieuwe werkwijze werkt.
In het artikel wordt een moment aangehaald waarop een groep vluchtelingen niet kon worden geholpen. Het klopt dat 30 statushouders op een bepaald moment niet zijn geholpen, dat was een ongelukkige samenloop van omstandigheden en had te maken met een feestdag waarvan het vooraf onduidelijk was of de dienstverlening van VluchtelingenWerk onverminderd door kon gaan. Er was in die situatie een te kleine groep vrijwilligers ingepland. Heel vervelend, maar zeer incidenteel. Het artikel schetst helaas een beeld waaruit de lezer kan opmaken dat dit de normale gang van zaken was.

Management

De anonieme (ex-)collega's in het NRC schetsen een beeld van een rammelende organisatie die niet op haar taken is toe berust, niet luistert naar klachten en geen idee heeft wat er op de werkvloer afspeelt. Dat is een onjuiste voorstelling van zaken. Natuurlijk gaat er wel eens iets fout in de communicatie: het blijft mensenwerk. Zoals we al eerder beschreven: 2016 was een hectisch jaar, met veel nieuwe Rotterdammers en een fusie. Er is door het management gebouwd aan een organisatie die staat, en die goed samenwerkt met partners en gemeenten. Daarbij staat de deur van het management (letterlijk) open voor medewerkers die willen overleggen of stoom af komen blazen, en houden de managers zich op de hoogte van hetgeen er speelt tijdens de teamoverleggen.

Groepssollicitatie

In het artikel wordt beweerd dat iedereen zomaar vrijwilliger kan worden bij VluchtelingenWerk Rotterdam, kunde en motivatie zouden er niet toe doen. 'Ik zat in een groepssollicitatie met een stuk of tien anderen. Ik kon meteen beginnen.', zegt een anonieme bron tegen NRC. Dit is pertinent onwaar, zeggen wij. Met iedere vrijwilliger wordt tijdens een eerste telefonisch contact uitgevraagd wat voorkeur, kennis en talenten zijn. Op basis hiervan wordt hij/zij gekoppeld aan een teamleider waarmee een afspraak wordt gemaakt voor een kennismakingsgesprek. Als wordt besloten dat de vrijwilliger gaat starten dan wordt een inwerkprogramma gevolgd. Afhankelijk van het 'soort' vrijwilligerswerk (bijvoorbeeld taalcoach en maatschappelijk begeleider zijn verschillende functies die verschillende ervaring en kennis vragen) zijn er passende trainingen. In 2017 meldden zich in Rotterdam 217 vrijwilligers aan. Hiervan achtten 36 zichzelf tijdens de kennismaking niet geschikt of bleken toch niet over voldoende tijd te beschikken, en vonden wij zelf 26 anderen niet passend voor een vrijwilligersfunctie.

Geen handleiding?
De bronnen beweren dat er geen goede handleiding of werkdocumenten te vinden zijn voor het werk dat zij doen. Handboeken, handleidingen, werkinstructies, checklists zijn gewoon beschikbaar. Net als tal van cursussen waarvan deelname actief wordt gepromoot. Werkzaamheden die vaker voorkomen, staan beschreven in daarvoor bestemde handleidingen. Na de ochtendbriefing krijgt iedere vrijwilliger die spreekuur draait een vrijwilligerswerkmap. In deze map is de werkwijze opgenomen en is veel voorkomende informatie terug te vinden.

Mouwen opstropen
VluchtelingenWerk werkt constant aan de verbetering van onze dienstverlening aan de nieuwe Nederlanders en de werkomstandigheden van onze krachten. Zo heeft pas een tevredenheidsonderzoek plaatsgevonden onder vrijwilligers bij VluchtelingenWerk Zuidwest. Hun reacties waren overwegend positief. Daar waar ruimte voor verbetering is, stropen we de mouwen op en gaan verder. Dat zijn we verplicht aan de nieuwe Rotterdammers die op ons vertrouwen en die op ons kunnen bouwen. En aan onze medewerkers en vrijwilligers.

• Vervolgartikel over privacy

Maandag publiceert NRC als tweede deel van een tweeluik een artikel over vermeende privacyschending door fouten in het registratiesysteem van VluchtelingenWerk. Ook op dit artikel zal dan een reactie te vinden zijn op onze website. Wij zien deze publicatie - die wij als concept al hebben kunnen inzien - met vertrouwen tegemoet.

• Lees hier het eerste artikel op de website van het NRC Handelsblad