Voorlichting Bekend Maakt Bemind bij bijzonder project in Leeuwarden

Elkaar ontmoeten

BV Sport uit Leeuwarden organiseert het project Wereldgozers&Wereldmeiden. In dit project gaan Nederlandse jongeren van verschillende opleidingen (van praktijkonderwijs tot hbo) sporten met jongens en meiden met een vluchtachtergrond. Om de groep goed voor te bereiden op de kennismaking met vluchtelingen, vindt BV Sport het belangrijk dat de jongeren weten wat het betekent om te moeten vluchten. Daarom hebben zij Irmgard en Islam van het project Bekend Maakt Bemind van VluchtelingenWerk uitgenodigd om een gastles te geven.

Twee keer gevlucht

Tijdens de gastles vertelt Islam over zijn vlucht naar Nederland. ‘Op het moment dat ik moest vluchten besloot ik naar Libanon te gaan, het buurland van Syrië. Het leven was daar niet eenvoudig: als ik werk zocht dan betaalden ze mij minder loon. Als ik een huis zocht vroegen ze mij extra huur. Ik had geen idee hoe ik hier moest overleven met mijn vrouw en kind. In 2015 werd het gevaarlijker in Libanon omdat ze veel controles uitvoerden. Als ze mij staande zouden houden dan zouden ze mij terugsturen naar Syrië. Ik spaarde geld en verkocht al mijn bezittingen en ons huis. Toen ik genoeg geld had begon mijn vlucht voor de tweede keer. Mijn zwangere vrouw en ons kindje kon ik niet meenemen omdat de vlucht voor hen te gevaarlijk was.’

De groep denkt na over de vraag die Islam hen stelt. ‘Geld, voedsel, belangrijke papieren’ zegt een van de meiden. ‘Slaapspullen’ voegt een jongen toe. Maar Islam nam tijdens zijn vlucht naar Europa alleen een tandenborstel, zeep, zijn telefoon en een powerbank mee. ‘Eten neem je niet mee. Je moet kunnen rennen en je moet ver lopen. Ik heb gerend voor de politie en voor de honden. In de nacht konden ze ons minder makkelijk zien: dus we liepen ‘s nachts en we sliepen overdag.’

‘Goed kunnen zwemmen is niet genoeg als het water zo koud is’

Islam vertelt eerst over de tocht over land nadat hij in Griekenland aankomt. Pas later vertelt hij over de boottocht. Alsof hij eerst de moed verzamelt voordat hij hierover kan vertellen. ‘Ik wist niet met wat voor boot we zouden vertrekken. Ik moest 1500 euro betalen voor de overtocht van 7 kilometer dus ik verwachtte dat we op een grote boot zouden varen. Toen ik aankwam bij de boot moesten we met 67 mensen op een kleine rubberboot. Ongeveer zo lang als dit klaslokaal en de helft breed. Er stonden vrouwen met kinderen, baby’s huilden. Tassen moesten we overboord gooien, die pasten er niet meer bij. Tijdens de overtocht huilden de vrouwen en de baby’s. Niemand wist wat ons te wachten stond. Ik kan goed zwemmen. Maar goed zwemmen is niet genoeg als het water zo koud is.’

De rubberen boot van Islam komt goed aan op het Griekse strand. Anderen hebben lang niet zoveel geluk gehad. ‘Ik sprak een Syrische vrouw die de overtocht maakte met drie kinderen. Op het midden van de zee zonk de boot. Ze kon niet alle drie haar kinderen helpen. Ze moest een keuze maken wie van de kinderen ze zou helpen om te overleven.’ Het is muisstil in de klas. Islam wacht even voor hij verder gaat. ‘Ze koos voor de baby.’

‘Er is geen garantie op een goed leven. Iemand die moet vluchten weet nooit hoe de toekomst eruit zal zien. Het zijn enorm moeilijke besluiten en je weet nooit zeker of je het juiste kiest. Ik kwam na 45 dagen aan in Nederland, in Amsterdam.’ Na zijn asielprocedure kon Islam een aanvraag doen voor gezinshereniging. ‘Na twee jaar wachten stond ik daar op Schiphol. Mijn vrouw kwam aanlopen met onze twee kindjes. Ik was zo enorm blij. Maar niet voor heel lang. Want mijn kindjes herkenden mij niet meer.’

Geïnspireerd door de film Yes man (de hoofdpersoon schrijft zich in voor een cursus die uitgaat van het principe: zeg overal 'Ja' op) besluit Islam iedere uitdaging en kans met beide handen aan te grijpen. Inmiddels heeft Islam twee ondernemingen en verzorgt hij catering met Syrische maaltijden en hapjes onder de naam Areej Cuisine. Sinds kort verkoopt hij ook zeep uit Aleppo met zijn bedrijf .  

‘Het komt wel binnen’

Irmgard is benieuwd naar de reacties van de jongeren op het verhaal van Islam. Er gaan aarzelend twee vingers omhoog. ‘Ik wist wel dat vluchtelingen het niet makkelijk hebben. Maar om dat zo van Islam zelf te horen dat komt wel binnen.’ Islam knikt. ‘Ik ben blij dat ik mijn verhaal kon delen.’ Een van de meiden voegt eraan toe: ‘Dat de reis zo gevaarlijk was, dat wist ik eigenlijk niet. Dat Islam moest rennen voor de politie of moest reizen in de nacht. Ik wist wel dat het een lange reis was, maar niet dat het ook zo gevaarlijk is onderweg.’

Project Bekend Maakt Bemind

Bekend Maakt Bemind is een project dat VluchtelingenWerk al meerdere jaren uitvoert. ‘Een heel belangrijk project’ vindt Anke Helder, projectleider in het noorden van het land. ‘Dit project draagt bij aan meer begrip voor vluchtelingen. Uit onderzoek bleek dat door laagdrempelige ontmoetingen te organiseren deelnemers positiever denken over vluchtelingen.’ Voorlichters van Bekend Maakt Bemind reizen het hele land door om die ontmoetingen te verzorgen. ‘Liefst komen we ook langs op scholen, om jongeren al vanaf jonge leeftijd kennis te laten maken met vluchtelingen en hun verhaal. Dat helpt, dat zien we.’