‘Zet mij morgen in China en ik weet ook niks’

César (63) en Cicelys (62) vertellen hoe hun leven er uit zag in Venezuela. Hij was werkzaam als wiskunde docent op een middelbare school, zij was lid van een politieke partij. Een partij die opstond voor de bevolking en onderdrukking probeerde tegen te gaan. Dat zorgde ervoor dat Cicelys zelfs in haar eigen huis niet meer veilig was. Ze werd vanuit haar huis ontvoerd, bedreigd, en haar familie werd gevolgd. Te voet zijn ze naar Colombia gevlucht. Na lang wachten kregen ze een paspoort waarmee ze naar Nederland konden reizen, waar hun zoon en zijn gezin al langere tijd woonden. César en Cicelys wilden een tijdje in Nederland blijven tot de situatie in Venezuela weer tot rust kwam, maar dat bleef uit. Teruggaan bleek geen optie meer.  

Fayad (33) vluchtte met een andere reden, namelijk de oorlog in Syrië. Tien jaar lang bleef hij in Syrië tijdens de oorlog, in de hoop dat die zou eindigen. Tot er een moment kwam waarop hij het leger in moest. Toen besloot Fayad te vluchten. Hij wilde niet vechten voor het heersende regime. Zijn gezin bleef achter. Pas vier jaar later kon hij zijn vrouw en kinderen weer in zijn armen sluiten. Nu wonen ze samen in Veendam. Fayad werkt bij de kringloopwinkel en leert ondertussen Nederlands.  

De medewerkers van VluchtelingenWerk Veendam ondersteunen nieuwkomers, dat zijn vluchtelingen met een verblijfstatus, om zo goed mogelijk te integreren in hun nieuwe woonplaats.

Annet is één van hen, zij is vrijwilliger bij VluchtelingenWerk Veendam. ‘Ik ga graag met mensen uit andere culturen om. Ik leer ervan en zij misschien ook van mij. Het is fijn om te zien wanneer mensen hier hun draai weten te vinden. Dat is best lastig. Zet mij morgen in China en ik weet ook niks. Dan zal ik ook hulp moeten vragen. Je moet niet vergeten dat niet iedereen in staat is om zich zo gemakkelijk aan te passen. Bij veel mensen lukt dat prima, maar sommige cliënten hebben niet de juiste mensen om zich heen, of hebben niet de capaciteiten om hun leven op de rails te krijgen. En soms hebben ze teveel meegemaakt,' vertelt Annet.

Stagiaire Melike vult aan: 'Wij kunnen het verschil maken door de kracht en mogelijkheden van cliënten te zien en te stimuleren. Door hen te ondersteunen en wegwijs te maken zonder te betuttelen, helpen we hen om zelfvertrouwen op te bouwen en zelfstandig verder te gaan.'

Ook Maha (36) weet wat het betekent om te moeten kiezen voor veiligheid. Ze werd geboren in Yemen en groeide op in Saoedi-Arabië, waar ze als vrouw nauwelijks rechten had. Werken was verboden, en op straat werd ze lastiggevallen. Wetgeving werd steeds strenger voor vrouwen en voor mensen zonder de Saoedische nationaliteit, zoals zij en haar man. Toen haar man daardoor zijn baan dreigde te verliezen en hun zonen gevaar liepen om gerekruteerd te worden, besloot ze te vluchten. Alleen, met haar kinderen.

'Dat was een grote stap, ik heb hier niemand. Ik was erg bang toen we op Schiphol aankwamen,' vertelt ze. 'Maar ik wist dat dit de enige kans was op een veilige toekomst.' Inmiddels woont ze in Wildervank. Ze heeft zelfgemaakte lekkernijen meegebracht naar het interview, zoals Dubai chocolade en koekjes die niet zouden misstaan in een delicatesse winkel. Haar zonen gaan naar school en voetbal, en zij leert Nederlands. 'Al mijn herinneringen zijn in Saoedi-Arabië, maar ik voel me hier niet een vreemde. Ik voel me hier welkom.'

'Ik zie hoe belangrijk het is om de juiste mensen tegen te komen. Fayad heeft een tijd bij een Nederlands gezin gewoond en heeft een heel goede band met hen opgebouwd. Doordat mensen je meenemen in hun netwerk is het makkelijker om je thuis te gaan voelen en weer een leven op te bouwen.', vertelt teamleider Liuba van VluchtelingenWerk Veendam. Ook Maha krijgt hulp van mensen om haar heen. 'Ze heeft 2 fantastische buren waar ze terecht kan en die om haar geven. Dat helpt enorm.'

Voor alle vier geldt dat ze dankbaar zijn dat ze in Nederland in veiligheid kunnen leven. Ze willen deel uit maken van de samenleving, om te leren, te werken en bij te dragen. Fayad hoopt ooit weer als vrachtwagenchauffeur aan de slag te kunnen gaan. Dat was hij vroeger in Syrië ook. 'Werken is mijn hobby', aldus Fayad.

'Het is moeilijk om alles achter te laten, je familie te moeten missen, en een nieuw leven op te bouwen,' zegt César, 'maar het is nog moeilijker om je niet veilig te voelen in je eigen huis.' Cicelys vult aan: 'Het is belangrijk dat mensen begrijpen dat de meeste mensen met goede intenties naar Nederland komen. We komen hier niet iets halen, we willen graag iets bijdragen.' Ook Maha bevestigt dat: 'Ik probeer het goede te doen in Nederland. We kunnen veilig eten en slapen en daar ben ik dankbaar voor.'