Hoe gaat het nu met de Taskforce?
Achtergrond
In maart 2020 werd de Taskforce in het leven geroepen. Deze taskforce bij de IND moest met spoed alle achterstallige asielaanvragen (ruim 15.000) wegwerken voor het einde van het jaar. Begin 2021 bleek dat de taskforce deze deadline niet had gehaald en er nog meer dan 7.000 asielzoekers in het ongewisse bleven over hun aanvraag. Nu, een halfjaar verder, blijkt dat het de Taskforce nog steeds niet is gelukt om alle achterstanden weg te krijgen. VluchtelingenWerk spreekt regelmatig wanhopige asielzoekers die vaak na meer dan 2 jaar wachten nog steeds geen zekerheid hebben of Nederland hen bescherming gaat bieden of niet.
Monitor
VluchtelingenWerk heeft een monitor gemaakt om een beter beeld te krijgen van de werkwijze van de Taskforce. Wij hebben 16 asieladvocaten gesproken, die bij elkaar 365 asielzoekers hebben bijgestaan in Taskforce-zaken. Ook hebben wij 26 asielzoekers geïnterviewd, waarvan de asielaanvraag door de Taskforce is behandeld.
Grote zorgen over de kwaliteit
Het afgelopen jaar kregen wij regelmatig zorgelijke signalen binnen over de werkwijze van de Taskforce. Gehoren die werden geannuleerd omdat een hoormedewerker niet was komen opdagen. Interviews die halverwege werden gestopt omdat de hoormedewerker inhoudelijk te weinig wist van de thematiek. Maar ook een bejaarde asielzoeker die zijn vluchtverhaal via een videoverbinding moest vertellen, terwijl hij nog nooit achter een laptop had gezeten en niet wist dat zijn gehoor gaande was.
Veel kritiek op telehoren en schriftelijk horen
De monitor bevestigt dat er rommelig wordt gewerkt binnen de Taskforce. Asieladvocaten en asielzoekers geven aan dat er veel fouten worden gemaakt in de communicatie en planning. Ook geven zij aan dat telehoren (een gehoor op afstand, via een videoverbinding) geen permanente vervanging mag worden van fysieke gehoren en al helemaal niet ingezet kan worden bij de complexere zaken. Door de afstand tussen de hoormedewerker en de asielzoeker kunnen belangrijke signalen worden gemist, waardoor asielzoekers procedureel benadeeld worden. Daarnaast is de techniek niet altijd op orde en zijn bepaalde ruimtes niet geschikt om interviews af te nemen vanwege te weinig privacy.
“Als er geen problemen waren met de techniek dan had ik mijn verhaal misschien beter kunnen verwoorden”, vertelt een asielzoeker.
Naast telehoren zijn de ervaringen met schriftelijk horen over het algemeen niet goed. Advocaten en medewerkers van VluchtelingenWerk laten weten dat deze werkwijze geen tijdswinst oplevert en voor veel meer extra werk zorgt in de voorbereiding. Daarbij komt de zorgvuldigheid van de procedure in het gedrang, omdat veel details worden gemist die bij een fysiek gehoor waarschijnlijk wel ter sprake zouden komen.
Weinig kennis en ervaring bij hoormedewerkers
In onze monitor wordt opvallend vaak gedeeld dat er onvoldoende kennis en ervaring bij de hoormedewerkers is. Er wordt regelmatig aan asielzoekers gevraagd hun verhaal kort te houden, er wordt doorgevraagd op irrelevante zaken en veel basiskennis (zoals informatie over het land van herkomst) ontbreekt bij de medewerkers.
'Tijdens het gehoor zei de medewerker steeds; u geeft te uitgebreide antwoorden, u moet beknopter antwoorden. En als ik beknopter was in mijn antwoorden zei ze; u bent onduidelijk, u moet duidelijker zijn. Het was echt heel erg rommelig', aldus een asielzoeker.
Besluitvorming
Tot slot zijn er zorgen over de besluitvorming. Uit de monitor blijkt dat in veel voornemens (het besluit of iemand een verblijfsvergunning krijgt of niet) veel landeninformatie ontbreekt. Ook staan hier veel niet-onderbouwde aannames in. Wij vinden dit zorgwekkend omdat het gebruik van landeninformatie cruciaal is om een goed besluit te kunnen nemen of een asielzoeker recht heeft op bescherming.
Geef asielzoekers een eerlijke procedure
Dankzij deze monitor heeft VluchtelingenWerk een beter beeld gekregen van de werkwijze van de Taskforce. Onze zorgen zijn hierdoor vooral bevestigd. Wij vinden dat staatssecretaris Broekers-Knol er alles aan moet doen om de kwaliteit van de asielprocedure zo snel mogelijk te verbeteren. Alle slordigheden in de werkwijze van de Taskforce moeten worden opgelost. Zodat asielzoekers een eerlijke procedure krijgen en er een goed besluit kan worden genomen welke mensen echt bescherming nodig hebben en welke niet.