Raad van State: te strenge regels voor gezinshereniging vluchtelingen
Gezinshereniging
Vluchten is levensgevaarlijk. Daarom is het voor veel vluchtelingen onmogelijk om hun gezin mee te nemen op zoek naar veiligheid. Wie in Nederland erkend is als vluchteling kan daarom gezinshereniging aanvragen. De achtergebleven partner en (minderjarige) kinderen krijgen dan een visum om op een veilige manier naar Nederland te reizen.
Om daarvoor in aanmerking te komen moet je aantonen dat je een gezin vormt. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) beoordeelt of iemand recht heeft op gezinshereniging.
Ten onrechte achtergebleven
Veel gezinnen blijven ten onrechte achter door onhaalbare documenteisen. Nederland eist officiële overheidsdocumenten zoals een geboorte- en huwelijksaktes bij de beoordeling van hun gezinsherenigingsaanvraag. Aan andere documenten zoals bijvoorbeeld een doopakte of een kerkelijke huwelijksakte wordt weinig waarde gehecht.
Vaak gaat het om Eritrese gezinnen. Eritrea wordt ook wel het ‘Noord-Korea van Afrika’ genoemd met een uitgebreid registratiesysteem en een levenslange dienstplicht. Eritreeërs hebben in de regel geen officiële huwelijks- en geboorteaktes. Die zijn in de praktijk vaak niet nodig in Eritrea, en het opvragen daarvan kan je in de problemen brengen. Nederland ziet dat niet als aannemelijke redenen waarom ze geen overheidsdocumenten hebben, en kijkt dan niet meer naar andere bewijzen.
'De IND vraagt officiële identiteitspapieren van mijn vrouw, maar die heeft ze niet. Wel hebben we haar schoolpas, een registratiebewijs, een huwelijksakte en een doopakte van onze dochter laten zien. Toch gelooft de IND haar identiteit niet.
Beleid moet aangepast
De Raad van State oordeelt nu dat Nederland daarmee te streng is. Staatssecretaris Van der Burg moet het beleid daarom aanpassen. Vluchtelingen moeten in staat worden gesteld om andere bewijzen aan te dragen als zij niet aan overheidsdocumenten kunnen komen. Zoals bijvoorbeeld DNA-onderzoek.
Ook moet er voortaan meer waarde worden gehecht aan andere documenten en verklaringen. Als er sprake is van gezinshereniging met kinderen en er geen valse documenten of verklaringen zijn overlegd, moet er eerder ingewilligd worden.
Uitspraak liet lang op zich wachten
Dit is niet de eerste uitspraak waarin deze conclusie wordt getrokken. In 2019 tikte het Europees Hof Nederland ook al op de vingers op dit punt. Maar het Nederlandse beleid werd daarop nauwelijks aangepast. In de afgelopen drie jaar zijn daardoor alsnog veel gezinsherenigingen ten onrechte afgewezen.
Het is pijnlijk dat deze uitspraak van de Raad van State zo lang op zich heeft laten wachten. De gevolgen van het rigide beleid dat lang in stand werd gehouden zijn hartverscheurend. We roepen staatssecretaris Van der Burg daarom op het beleid zo snel mogelijk aan te passen.