Vluchtelingen op Cyprus worstelen met lange wachttijden en beperkte steun
Eindeloze wachttijden
De hitte valt als een verstikkende deken over Pournara, het enige aanmeldcentrum op Cyprus. Hier moeten asielzoekers hun aanvraag indienen. Het lawaai van bulldozers overstemt alles. 'We moeten uitbreiden,' zegt Natasa Andreou, hoofd van de Cypriotische asieldienst tijdens een rondleiding. 'Ter voorbereiding op toekomstige aankomsten.'
Cyprus vangt al jaren het hoogste aantal asielzoekers op van de EU in verhouding tot de omvang van de bevolking. Tegelijkertijd is er een schrijnend gebrek aan passende bijstand. Op het eiland zijn slechts vier asieladvocaten en een handjevol hulporganisaties om de tienduizenden asielzoekers te ondersteunen. De wachttijden zijn eindeloos. Bij gegronde asielaanvragen duurt het vaak drie tot vier jaar voordat een eerste beslissing valt.
Mijn verblijf was in het aanmeldcentrum Pournara was een nachtmerrie. We mochten het terrein niet af, alsof we in een gevangenis zaten.
Leven in onzekerheid
Cyprus was een populaire bestemming voor gevluchte Syriërs. Begin 2024 nam aantal Syriërs dat asiel zocht op het eiland flink toe: 4.104 Syrische vluchtelingen volgens de Cyprus Mail. De Cypriotische regering besloot daarop de verwerking van asielaanvragen van Syriërs op te schorten voor 21 maanden. De Cypriotische regering rechtvaardigde haar besluit door te vrezen voor een ‘alarmerend demografisch probleem.’ President Nikos Christodoulides zei dat Cyprus ‘geen Syrische vluchtelingen meer zal accepteren.’
Hierdoor verkeren mensen zoals de Syrische Youssef Al-Ali (33) lange tijd onzekerheid. Hij woonde jarenlang in Libanon, maar was daar hij niet langer veilig. Bovendien kon hij moeilijk werk vinden om voor zijn gezin te zorgen. Daarom besloot hij te vluchten naar Cyprus en verbleef enkele maanden in aanmeldcentrum Pournara. 'Mijn verblijf was een nachtmerrie,' vertelt hij. 'We mochten het terrein niet af, alsof we in een gevangenis zaten.'
Als ik in het openbaar vervoer naast een Cyprioot ga zitten, hoor ik vaak dat ik een andere plek moet zoeken
Harde migratielijn
De Cypriotische regering voert al jaren een harde migratielijn en spreekt alarmistische woorden over vluchtelingen. Dit leidt tot vreemdelingenhaat en discriminatie. Voor vluchtelingen zoals Raisse (33) uit Kameroen, is het leven in Cyprus zwaar.
'Als ik in het openbaar vervoer naast een Cyprioot ga zitten, hoor ik vaak dat ik een andere plek moet zoeken,' vertelt ze. Raisse heeft inmiddels een verblijfsvergunning en werkt als verkoopster in een winkel met Afrikaanse producten.‘Voorheen vroeg ik hulporganisaties om eten, maar dat hoeft nu niet meer. Ik kan een inkomen verdienen en zorgen voor mijn twee kinderen,’ lacht Riasse.
Er is behoefte aan veel meer solidariteit en een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid voor de opvang en bescherming van vluchtelingen in Europa.
Negen maanden wachten
De economische situatie maakt het leven voor asielzoekers nog zwaarder. 'We kunnen niet overleven van de 100 euro die we maandelijks aan bijstand krijgen,' zegt Mohammad, een Syrische vluchteling die in het opvangcentrum Kofinou verblijft. En hij kan zijn situatie niet veranderen, want de eerste negen maanden mogen asielzoekers niet werken. 'Ik wil zo graag iets bijdragen en mijn eigen geld verdienen. Maar dat mag ik niet.'
Cruciale hulp
Gelukkig zijn er maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor vluchtelingen op Cyprus. Caritas Cyprus en The Cyprus Refugee Council spelen een cruciale rol bij het bieden van hulp. The Cyprus Refugee Council biedt juridische bijstand en ondersteunt asielzoekers bij het indienen van hun aanvragen. Daarnaast vecht de organisatie bij de rechter besluiten aan. Caritas Cyprus richt zich op humanitaire hulp, zoals het verstrekken van voedsel, kleding en essentiële middelen. Hun vrijwilligers helpen vluchtelingen ook met vertalingen en het begrijpen van officiële documenten.
‘We staan naast vluchtelingen op hun weg naar een nieuw begin,’ zegt Marco Frassine van Caritas Cyprus.
‘We geloven dat een nieuw begin begint met de basis: een warme maaltijd en de juiste woorden. Daarom bieden we voedsel, vertaalhulp en begeleiding aan honderden gezinnen die in de hoofdstad Nicosia en de omliggende gebieden wonen.
Behoefte aan veel meer solidariteit
Zonder deze organisaties zou de situatie voor vluchtelingen op Cyprus nog schrijnender zijn. VluchtelingenWerk Nederland ondersteunt deze organisaties financieel en met kennisuitwisseling, maar er is meer nodig. ‘Hulporganisaties kunnen het niet alleen; ze hebben steun nodig van Europese overheden en burgers,’ zegt Femke de Vries, belangenbehartiger Europees asielbeleid bij VluchtelingenWerk. ‘Er is behoefte aan veel meer solidariteit en een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid voor de opvang en bescherming van vluchtelingen in Europa. Maar er waait een gure wind en vluchtelingen zijn in steeds minder landen welkom. Daar maken we ons zorgen om.’
In de tussentijd voelt de Syrische Youssef zich machteloos in het appartement waar hij inmiddels samen met elf andere vluchtelingen woont. 'Als mijn kinderen vragen wanneer we elkaar weer zien, kan ik de woorden niet vinden.’ Zijn hoop om ooit weer samen te zijn met zijn gezin vervaagt met de dag. ‘Laten we niet wegkijken, maar actie ondernemen voor Europese solidariteit.’ aldus Femke.
VluchtelingenWerk Internationaal Op Cyprus
VluchtelingenWerk Nederland ondersteunt op Cyprus The Cyprus Refugee Council en Caritas Cyprus. We delen onze kennis en expertise met deze lokale organisaties zodat ze hun belangrijke werk nog beter kunnen doen. Daarnaast werken wij samen met The Cyprus Refugee Council om vluchtelingen op Cyprus te helpen door middel van belangenbehartiging.
Steun ons internationale werk
VluchtelingenWerk ondersteunt verschillende partnerorganisaties op Cyprus zoals de Cyprus Refugee Council en Caritas Cyprus. We bieden financiële steun voor organisatie-ontwikkeling, ondersteunen strategische juridische procedures en wisselen kennis en ervaringen uit. Wil jij hier ook aan bijdragen? Steun ons!