Gorinchem: 2017 in vogelvlucht

In Gorinchem zijn in 2017, in samenwerking met de gemeente, 49 statushouders gehuisvest. Daarmee heeft de gemeente een voorsprong van vijftien op de door het Rijk vastgestelde taakstelling.

• 49 statushouders gehuisvest
• 24 volwassenen, 25 kinderen
• 21 mannen, 29 vrouwen
• grootste groepen: Syriërs (23), Eritreeërs (14)

De gemeente Gorinchem heeft de taakstelling 2017 ruim gehaald en zelfs een voorsprong van 15 personen voor 2018 gecreëerd. In 2017 zijn er 49 vergunninghouders door VluchtelingenWerk in Gorinchem gevestigd.
Daarnaast is er een aantal vergunningshouders in de gemeente Gorinchem opnieuw gevestigd. Wij noemen deze personen zelfmelder.  Deze personen zijn al eerder in een andere gemeente voor het eerst gevestigd en tellen daardoor niet meer mee voor de taakstelling van de gemeenten Gorinchem.  Deze personen zijn daarom niet in het tabel bovenstaand vermeld. Het aantal zelfmelders in 2017 bedraagt: 8 volwassenen en 8 kinderen; het aantal daarmee verbonden vestigingstrajecten bedraagt: 6.

Juridische begeleiding/gezinshereniging

Onze juridische begeleiding en ondersteuning bij gezinshereniging is uniek. Onze mensen begeleiden vluchtelingen tijdens de asielprocedure, gezinsherenigingsprocedure, naturalisatie en meer. Komen de vrijwilligers en teamleiders er op de locatie niet uit, dan nemen ze contact op met de Helpdesk van het Landelijk Bureau. Die Helpdesk bestaat uit een team juristen op gebied van asiel, integratie en consulenten landeninformatie.
Onze juridische begeleiding in de gemeente is voor personen die als asielzoeker naar Nederland gekomen zijn, die een (tijdelijke) vergunning hebben, die gehuisvest zijn in de gemeente en die verblijfsrechtelijke vragen hebben. Wij helpen bij onder meer het verkrijgen en/of verlengen van verblijfs- en reisdocumenten en we bewaken lopende procedures op termijnen en zorgvuldigheid. We zorgen er ook voor dat cliënten beschikken over informatie om bij afwijzing van de asielaanvraag een weloverwogen keuze te maken voor terugkeer, doormigratie of illegaliteit. We monitoren wat er gebeurt, signaleren trends en ontwikkelingen en rapporteren dat aan de gemeente.
Vluchtelingen die een verblijfsvergunning krijgen, hebben recht op hereniging met hun gezin (ouders, partners, kinderen). Meestal is de procedure al opgestart in de Centrale Opvang, in andere gevallen moet dat na vestiging in de gemeente nog gebeuren. Wat volgt is een bureaucratisch proces in de ervaring van mensen die nog niet ingeburgerd zijn en de weg nog niet weten. VluchtelingenWerk werkt volgens een stappenplan waarin de mutaties binnen de procedure maandelijks worden verwerkt. Het vergt uiterste zorgvuldigheid en veel tijd, en is voor reguliere instanties te kostbaar om uit te voeren.  De succesvol afgeronde gezinsherenigingen zorgen voor een significant aantal nareizigers dat bijdraagt aan het behalen van de taakstelling.

• 9 nieuwe dossiers gezinshereniging
• totaal aantal dossiers in 2017:  30
• 13 succesvol afgeronde dossiers

In 2017 zijn er in Gorinchem 9 nieuwe dossiers gezinshereniging bij gekomen waarmee het aantal lopende dossiers 30 was. 13 van de 30 dossiers konden in 2017 succesvol afgerond  worden.
In het algemeen kan worden vastgesteld dat gezinsherenigingen bij Eritreeërs moeilijk verlopen. Meestal hebben Eritreeërs alleen maar een huwelijksdocument van de kerk dat de IND niet erkent. Indien er kinderen zijn kan een DNA onderzoek aantonen dat er daadwerkelijk een gezinsband bestond. In Gorinchem konden in 2017 3 Eritrese families met kinderen herenigd worden.
Voor Syriërs kan vroeger of later een aangevraagde gezinshereniging succesvol afgerond worden, echter voor families bij wie volwassene kinderen tot het huishouden in het land van herkomst behoorden, is de aanvraag voor deze kinderen altijd heel moeilijk. Ondanks de IND inmiddels hiermee anders omgaat en hogere leeftijden als grens handhaaft blijft het vooral voor niet getrouwde kinderen vanaf 25 jaren onmogelijk een mvv vergunning (machtiging voorlopig verblijf) te ontvangen. In deze situatie bevindt zich een familie in Gorinchem bij wie de ontstane psychosociale problematiek een succesvolle integratie bijna onmogelijk maakt.
Soortgelijke problematiek ontstaat indien er (zieke) ouders van hoge leeftijd  in het land van herkomst  verblijven en voor wie de in Gorinchem wondende  vergunninghouder niet meer zorg kan dragen zoals dit gewoonlijk is.

Voorlichting, belangenbehartiging en samenwerking

VluchtelingenWerk signaleert wanneer er obstakels of knelpunten zijn voor succesvolle integratie. Deze obstakels kunnen ontstaan door leemtes in het aanbod aan voorzieningen, maar ook door de persoonlijke omstandigheden van de vluchteling. Ook signaleert Vluchtelingenwerk het niet juist toepassen van wet- en regelgeving of de leemtes en uitsluitingsmechanismen daarin – alsmede discriminatie, en onderneemt daarop actie. VluchtelingenWerk  beantwoordt daarnaast publieksvragen en geeft voorlichting om het draagvlak in de samenleving voor opvang en integratie van vluchtelingen te behouden/vergroten. Om dat draagvlak zo groot mogelijk te houden zoeken we ook samenwerking met andere lokale organisaties.
In Gorinchem is VluchtelingenWerk ook in 2017 meer en meer zichtbaar geworden: door deelname aan beurzen en vrijwilligersmarkten, het aansluiten bij activiteiten van de gemeente, maar ook door potentiële samenwerkingspartners te benaderen of op werkbezoek uit te nodigen. Hierdoor heeft zich VluchtelingenWerk in Gorinchem tot een netwerkorganisatie ontwikkeld die lage drempels tot de partners heeft. Onze belangrijkste samenwerkingspartners zijn:

- Gemeente Gorinchem
- Sociaal team Gorinchem
- Jeugdzorg/ gezondheidszorg
- GGD
- Woningbouwvereniging Poort 6
- AVRES en AVRES werkcoaches
- Taskforce
- Voedselbank
- IND en buitenlandse ambassades
- ISK, scholen, basisscholen
- SKG
- AZC Gorinchem (AZC is gesloten sinds december 2017)
- Juridisch loket Dordrecht, advocaten in Gorinchem en politie/ wijkagenten
- Leger de Heils
- Inburgeringsscholen (Da Vinci, Taaluiting, VluchtelingenWerk)
- Vrijwilligerssteunpunt Gorinchem
- Consultatiebureau, huisartsen, tandartsen
- The Mall
- Lokale bedrijven i.v.m. oriëntatie stages en werkervaring plekken
- Wereldwinkel
- Bibliotheek
- Kerkelijke en interkerkelijke gemeenschappen
- Stichting Leergeld
- Gorinchem beweegt
- Gorinchemse Uitdaging
- KLIK initiatief Gorinchem

Spreekuur/infopunt

• 372 contacten spreekuur/infopunt

Er bestaat een grote informatiebehoefte met betrekking tot de vaak complexe asielvraagstukken en (specifieke onderdelen van) de vreemdelingenwetgeving. Ook zijn er veel vragen over rechten en plichten van toegelaten vluchtelingen, over bijvoorbeeld taalonderwijs,inburgering en financiële zaken. Om alle in de gemeente wonende vluchtelingen goed te informeren hebben we infopunten en spreekuren waar we vragen beantwoorden en hen op weg helpen. Vaak kunnen we dat zelf, soms verwijzen we door naar andere voorzieningen en instanties.

Op de locatie Gorinchem vindt er op dinsdagen en donderdagen van 11:00 – 15:00 uur het zogenaamde inloopspreekuur plaats. Dit spreekuur is bedoeld om hulp te bieden aan vergunninghouders die geen vaste begeleider meer hebben vanaf maand 16 ná de vestiging in de gemeente.
Het zwaartepunt lag altijd bij financiële vragen. In kwartaal 4/ 2017 was er een duidelijke toename aan spreekuuraanvragen waarbij bijna de helft van de vragen over financiën, belastingen en toeslagen ging.  Verder werden veel meer vragen in het vierde kwartaal gesteld dan in eerdere kwartalen in verband met zorg en zorgverzekeringen.

Coaching vestiging

• 22 gestarte trajecten coaching vestiging

Onze coaches vestiging helpen statushouders bij het regelen van de belangrijkste zaken bij de eerste vestiging in de gemeente. Denk daarbij aan praktische hulp bij woninginrichting, aansluiting telefoon en televisie, inschrijving bij huisarts, tandarts, apotheek en consultatiebureau, het wegwijs maken in de sociale kaart van de gemeente, het aanmelden bij een  peuterspeelzaal, basisschool, middelbare school en hulp bij een aanvraag bij DUO. Maar ook aan begeleiding bij aanvragen huur- en zorgtoeslagen, begeleiding bij kwijtscheldingsaanvragen en begeleiding bij inschrijving UWV.
In de gemeente Gorinchem werden  in 2017 22 vestigingstrajecten uitgevoerd met 49 personen, zie onder 1.1.
Bovendien zijn er vergunninghouders uit andere gemeenten naar Gorinchem verhuisd (zelfmelder) waardoor nog 6 vestigingen met 16 personen erbij kwamen. Deze vestigingen werden niet gefactureerd in het kader van de toegekende subsidies 2017.

Maatschappelijke begeleiding

De maatschappelijke begeleiding is methodisch van opzet. De ruggengraat wordt gevormd door individuele coachingsgesprekken. Als aanvulling hierop kunnen extra modules worden ingezet die onze cliënten helpen bij hun integratie en participatie. De maatschappelijke begeleiding bestaat uit de volgende onderdelen:

- Brede intake
- Basis maatschappelijke begeleiding/individuele coachingsgesprekken (Basis MB)
- Verlenging MB (6 maanden)
- Participatieverklaringsworkshop 2 dagdelen (PVT)
- Integratieworkshops in de moedertaal (Tigrinya en Arabisch)
- Huiskamergesprekken
- Taalcoaching
- Maatjes
- Lokale reisleider
- Coördinatie lokale netwerkpartijen
- Arbeidsparticipatie

Onze begeleiding is er op gericht dat cliënten zo snel mogelijk zelfredzaam worden en participeren in de samenleving. De cliënt wordt gecoacht om eigen materiële, immateriële en psychosociale problemen op te lossen. Daarbij wordt regelmatig naar een van onze netwerkpartners doorverwezen.

Onze begeleiders zijn veelal ook het best in staat – door hun goede contacten met de cliënten – om de leefsituatie en mogelijkheden van de statushouder te inventariseren. Ze kunnen doorverwijzen als er (juridische) zaken mislopen, ze signaleren en rapporteren als er op wat voor een vlak dan ook stagnatie optreedt.

• 31 trajecten maatschappelijke begeleiding
• 58 vergunninghouders hebben de fase maatschappelijke begeleiding afgerond

In Gorinchem zijn in 2017 31 personen met het traject maatschappelijke begeleiding begonnen, waarvan 3 personen jonger dan 18 jaar oud waren. De reden is dat deze vluchtelingen bij het ontvangen van hun vergunning 16 jaar oud waren en daarmee inburgeringsplichtig waren. Deze leeftijdgrens werd op 1 oktober 2017 verhoogd naar 18 jaar.

De gemeente Gorinchem stelt voor VluchtelingenWerk het volle RMBA bedrag voor maatschappelijke begeleiding ter beschikking en VluchtelingenWerk stelt op basis van een intake of nulmeting een individueel  pakket samen bestaand uit basisdienstverlening en PVT (participatieverklaringsworkshop) en aanvullende producten. Hierdoor kan voor elke vergunninghouder maatwerk geleverd worden afhankelijk van individuele behoeften.

Aanvullende producten in 2017 naast basisdienstverlening, brede intake, coördinatie netwerkpartijen:
- Start van 6 groepen huiskamergesprekken voor Arabisch sprekende vergunninghouders
- Start van 2 groepen huiskamergesprekken voor Tigrinya sprekende vergunninghouders
- Participatieverklaringsworkshops in de moedertaal Tigrinya, Arabisch en andere talen waaraan  38 vergunninghouders hebben deelgenomen
- Arbeidscoaching traject gestart voor 23 vergunninghouders
- Integratieworkshops (18 workshops 6 domeinen) in de moedertaal Arabisch voor elke volwassene vergunninghouder in de gemeente
- Integratieworkshops (18 workshops op 6 domeinen) in de moedertaal Tigrinya voor elke volwassene vergunninghouder in de gemeente
- 40 koppelingen van vergunninghouders met een maatje  in samenwerking met de KLIK initiatief in Gorinchem
- Taalcoaching, start van een intensief taaltrainingsgroep op locatie
- Verlenging van de maatschappelijke begeleiding voor 7 vergunninghouders

Aanvullende Dienstverlening

Naast het begeleiden van vergunninghouders die in Gorinchem gevestigd worden bieden wij ondersteuning voor onderzoek voor netwerkpartners. Zo hebben wij in 2017 2 focusgroepen voor GGD, dienst gezondheid en jeugd samengesteld met vrouwen en mannen uit Syrië.
Verder hebben wij een vergunninghouder uit Syrië kunnen bemiddelen voor een opleiding bij Pharos als sleutelpersoon voor het ondersteuningsteam Asielzoekers en Vergunninghouders.

Participatieverklaringstrajecten

• 38 vergunninghouders hebben de workshop participatieverklaring bezocht

Als gevolg van de wijziging van de Wet Inburgering moeten nieuwkomers die op of na 1 oktober 2017 inburgeringsplichtig zijn, deelnemen aan een participatieverklaringstraject en de participatieverklaring ondertekenen. Dit nieuwe onderdeel van het inburgeringsexamen moeten zij afronden binnen een jaar na hun eerste huisvesting in een gemeente.
Het participatieverklaringstraject bestaat minimaal uit een inleiding in de Nederlandse kernwaarden en de ondertekening van de participatieverklaring. Via dit traject laten gemeenten nieuwkomers kennis maken met de rechten en plichten en de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving. Het traject wordt afgesloten met het ondertekenen van een verklaring waarmee de nieuwkomer verklaart van de waarden en spelregels van de Nederlandse samenleving kennis te hebben genomen en deze te respecteren.
VluchtelingenWerk Gorinchem biedt in opdracht van de gemeente al sinds eind  2016 trajecten aan t.b.v. de participatieverklaring. Het traject bestaat uit een workshop van twee dagdelen.
Nadat een workshop afgerond was, werden de deelnemers uitgenodigd om op het gemeentehuis in Gorinchem de participatieverklaring te ondertekenen. Dit gebeurde altijd  in een feestelijk kader:  Wethouder Eva Dansen heeft alle deelnemers hartelijk ontvangen en een toespraak gehouden. Hierna wordt de participatieverklaring door de vergunninghouder en door de wethouder ondertekend. Een groepsfoto op de trap in het gemeentehuis sluit de ceremonie af. In 2017 hebben 38 vergunninghouders de workshop participatieverklaring bezocht, 12 Eritreeër, 2 Irakees en 24 vergunninghouders uit Syrië.

Eigen initiatieven

Naar aanleiding van een gesprek over het integreren tussen een Gorinchemse vergunninghouder en de wethouder Eva Dansen (dit was tijdens het tekenen van de participatieverklaring op het stadhuis) vond de wethouder het een goed idee om een feestelijke multiculturele avond in het theater in Gorinchem te organiseren. Vervolgens begonnen eind januari 2017 de eerste voorbereidingen. Met hulp van de gemeente en VluchtelingenWerk  was er een boeiend programma samengesteld voor het feest dat op 5 april moest plaats vinden.
Meer dan 100 vergunninghouders die in 2016 en begin 2017 in de gemeente werden gevestigd werden door de gemeente uitgenodigd hiervoor en de gemeente heeft hetzelfde aantal Gorcumers uitgenodigd.
Het feest werd door wethouder Eva Dansen geopend en daarna begon het multiculturele programma met live muziek van een Syrische en Nederlandse band en filmpjes en lekkere gerechten uit Syrië, Eritrea en Nederland. Nederlanders ontmoetten Syriërs, Eritreeër ‘s en andersom, het werd met elkaar gekletst,  gezamenlijk gegeten en gezamenlijk gedanst. Meer dan 200 personen waren gekomen - het was een fantastische avond, onvergetelijk voor iedereen!

Inburgering

Inburgeraars kunnen bij VluchtelingenWerk Zuidwest-Nederland terecht voor taallessen en de voorbereiding op het inburgerings- (inclusief alfabetisering) en het staatsexamen NT2. Door onze ruime ervaring met vluchtelingen weten we als geen ander hoe belangrijk de voorbereiding op het inburgeringsexamen is. We bieden daarom een inburgeringstraject op maat.
VluchtelingenWerk organiseerde het inburgeringsaanbod (alfabetiserings-, inburgerings- of staatsexamenlessen) in veel gemeenten in Zuid-Holland en Zeeland voor het vierde jaar op rij in samenwerking met Nl training. Op de leslocaties zijn teamleiders Inburgering werkzaam. Zij kennen de cursisten en bieden een intensieve begeleiding. Hierdoor kunnen diverse problemen worden voorkomen. Zo is er goed zicht op de inburgeringstermijnen en kunnen verlengingen op tijd worden aangevraagd en boetes worden voorkomen.
Er wordt gestreefd naar een uitstroom op een zo hoog mogelijk niveau. Tijdens deze lessen leren de cursisten over de Nederlandse taal en cultuur en bereiden we ze voor op de Nederlandse arbeidsmarkt.
In de gemeente Gorinchem  is de inburgering in 2017 verzorgd door Da Vinci, Taaluiting en ook VluchtelingenWerk
was in Gorinchem betrokken bij het inburgeringsaanbod.

• in totaal hebben 174 cursisten inburgeringslessen gevolgd op de leslocatie, verspreid over 15 lesgroepen
• van de 174 cursisten waren 92 man en 82 vrouw
• er waren negen verschillende nationaliteiten vertegenwoordigd
• de twee grootste groepen waren Syriërs met 84 personen en Eritreeërs met 60 personen
• er waren 104 taalvrijwilligers actief op de leslocatie Gorinchem (31 klassenassistenten, 73 taalcoaches)

De leslocatie heeft een regiofunctie: 77 cursisten waren afkomstig uit Gorinchem, 97 uit omliggende plaatsen, namelijk uit de gemeenten Giessenlanden (22), Molenwaard (20), Zederik (16), Leerdam (14), Lingewaal (13) en Hardinxveld-Giessendam (12).
Cursisten krijgen een persoonlijke taalcoach – een vrijwilliger van VluchtelingenWerk. De taalcoach bezoekt de cursist twee uur per week om de taal extra te oefenen, de nadruk ligt hierbij op praktische taalondersteuning. Tijdens de klassikale lessen is, naast een professionele docent, een vrijwillige klassenassistent actief voor extra begeleiding en aandacht.
Een keer per week hebben de cursisten de mogelijkheid om op de leslocatie het Open Leercentrum (OLC) te bezoeken om huiswerk te maken, oefeningen te maken op de computer, spreekvaardigheid te oefenen en aan hun portfolio te werken voor het examen Oriëntatie op de Nederlandse arbeidsmarkt. Dit OLC werd in 2017 gerund door drie vrijwilligers.
Ter aanvulling op de lessen, het OLC en het taalcoachtraject, ondernamen we ook verschillende buitenschoolse activiteiten. Zo maakten we uitstapjes naar de Tweede Kamer in Den Haag, de schaatsbaan op de Grote Markt, de molen en het Gorcums Museum. Daarnaast namen we deel aan samenwerkingsprojecten met verschillende instanties in Gorinchem. We zijn betrokken geweest bij de opening van het Taalhuis in de bibliotheek, organiseerden een taaldorp in samenwerking met de leerlingen van het Lyceum Oude Hoven en één van de klassen bezocht wekelijks een groep bovenbouwleerlingen van de Jenaplanschool om in duo’s (cursist VluchtelingenWerk+leerling Jenaplanschool) samen te oefenen met begrijpend lezen.
Eind 2017 waren 104 taalvrijwilligers actief op de leslocatie Gorinchem, 31 klassenassistenten (waarvan  6 personen naast klassenassistent ook taalcoach zijn) en  73 taalcoaches.  Van de in totaal 104 taalvrijwilligers zijn 73 personen vrouw  en 31 personen man. De oudste vrijwilliger is 80 jaar, de jongste 19 jaar.  Vijf van onze oud-cursisten waren in 2017 werkzaam als taalvrijwilliger. De vrijwilligers kunnen deelnemen aan relevante cursussen, voorlichtingen en informele bijeenkomsten.

Ons team in Gorinchem

Het team in Gorinchem 2017 werd gevormd door:
1 Teamleider  (beroepskracht 36 uur)
1 Administratieve medewerker (beroepskracht 8 uur tot 31 mei 2017)
1 Junior teamleider (beroepskracht 24 uur tot 01 december 2017)
1 Junior teamleider (beroepskracht 12 uur vanaf 01 maart 2017)
Vrijwilligers, stand 31.12.2017: 42 personen

Vrijwilligers worden geworven via het vrijwilligers steunpunt bij de gemeente Gorinchem en door deelname aan vrijwilligersbeurzen. Zo kan het benodigde aantal vrijwilligers op peil worden gehouden. Bovendien worden elk jaar stagiaires als vrijwilligers in dienst genomen, afhankelijk van de ter beschikking staande capaciteit voor adequate begeleiding. Het aantal stagiaires maakte in 2017 gemiddeld 11% van  het totale personeelsbestand uit.
Voor de vrijwilligers die bij ons komen werken, is de deelname aan een aantal cursussen bij het trainings- en  opleidingsinstituut van VluchtelingenWerk verplicht gesteld. Daarnaast nemen de vrijwilligers afhankelijk van hun functie aan speciaal cursussen deel ter voorbereiding op hun takengebied.
De vrijwilligers  werden in 2017  regelmatig uitgenodigd voor  workshops over signalen van geweld en kindermishandeling.  Aanvullend heeft de dienst voor gezondheid & jeugd ZHZ een workshop op de locatie van VluchtelingenWerk voor vrijwilligers georganiseerd over het herkennen van psychosociale problemen.
Er werden regelmatig team- en casusoverleggen met de beroepskrachten op locatie uitgevoerd, bovendien  vonden 2 vergaderingen met de regiomanager van VluchtelingenWerk Zuidwest-Nederland en 1 vergadering met de directeur- bestuurder van de stichting plaats.

VluchtelingenWerk Gorinchem maakt deel uit van de stichting VluchtelingenWerk Zuidwest-Nederland.  Klik op de afbeelding voor het Jaarverslag van de stichting.