Asiel aanvragen
Wie kan asiel aanvragen in Nederland?
Mensen die bescherming nodig hebben vanwege een onveilige situatie in hun thuisland, kunnen in Nederland asiel aanvragen. Om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning moet er voldaan worden aan een of meer van de volgende voorwaarden:
Hoe lang duurt de asielprocedure?
De wachttijd voor de behandeling van een asielaanvraag kan inmiddels oplopen tot bijna twee jaar, terwijl dit enkele maanden hoort te zijn. Een korte samenvatting van de huidige situatie (december 2024):
- Als asielzoekers over land in Nederland aankomen melden zij zich in Ter Apel, waar hun papieren worden gecontroleerd en ze formeel een asielverzoek indienen. Dan is het wachten op het aanmeldgehoor bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Gemiddeld duurt dit nu 4 weken, maar dat kan per individueel geval erg verschillen.
- Na het aanmeldgehoor krijgen asielzoekers minimaal zes dagen rust. Tijdens deze rustperiode bereiden zij zich voor op de gesprekken met de IND en ondergaan ze in sommige gevallen een medisch onderzoek.
- Na de rustperiode start de algemene asielprocedure. Asielzoekers hebben dan, samen met een advocaat, een gesprek (nader gehoor) met de IND. Na dit gesprek neemt de IND een beslissing over de asielaanvraag. Het wachten op dit gehoor en de uiteindelijke uitslag duurt inmiddels ook lang: gemiddeld wel 21 maanden. En dat terwijl de maximale beslistermijn in Nederland op dit moment is vastgesteld op 15 maanden.
Soms is er nog meer onderzoek nodig, bijvoorbeeld naar de situatie in het thuisland. Dan volgt een verlengde asielprocedure.
De rol van VluchtelingenWerk
In alle fasen van de asielprocedure krijgen asielzoekers ondersteuning van onze betaalde medewerkers en professionele vrijwilligers.
Zo zijn we in iedere opvanglocatie aanwezig, geven we voorlichting over de procedure, wonen we gehoren van de IND bij en ondersteunen we asieladvocaten.
'Soms ben ik bang dat ze ons vergeten zijn'
Als we de Syrische Suzan spreken, woont ze met haar drie kinderen al tien maanden in een noodopvang. Haar toekomst in Nederland voelt nog ongewis. 'Mijn eerste gesprek met de IND was maanden geleden. Niemand kan me vertellen wanneer we aan de beurt zijn. Ons leven staat in de pauzestand.'
Snellere procedures
In sommige gevallen geldt een snellere asielprocedure. Bijvoorbeeld wanneer een andere EU-lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag (volgens de Dublinverordening). Of als de asielzoeker uit een veilig land komt of al een asielvergunning in een andere lidstaat heeft gekregen. In deze gevallen krijgen asielzoekers geen rust- en voorbereidingstijd en is er meestal slechts één gesprek met de IND. De IND neemt in deze versnelde procedures ook sneller een beslissing. Als de asielzoeker uit een veilig land komt, moet hij of zij Nederland direct verlaten.
Hoe verder?
Asielaanvraag ingewilligd
Wanneer een asielaanvraag is ingewilligd, wordt een tijdelijke verblijfsvergunning verleend. Deze is vijf jaar geldig. Met een verblijfsvergunning wordt een asielzoeker een ‘statushouder’ en krijgt hij of zij toegang tot huisvesting, sociale voorzieningen en werk. Ook moet er een inburgeringsexamen afgelegd worden. Na vijf jaar wordt de verblijfsvergunning opnieuw beoordeeld.
Asielaanvraag afgewezen
Als de IND besluit een asielaanvraag af te wijzen, moeten asielzoekers terugkeren naar hun land van herkomst. Ze hebben nog wel de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen deze beslissing bij de rechter. Wordt de asielaanvraag definitief afgewezen, dan moeten asielzoekers Nederland normaal gesproken binnen vier weken verlaten.