Vluchten naar Europa

• Volgens de huidige Europese afspraken moeten asielzoekers in het land waar ze aankomen in Europa asiel aanvragen. Als ze toch doorreizen, kunnen ze naar dat land worden uitgezet.
• Sommige Europese landen, zoals Hongarije, weigeren vluchtelingen te beschermen en doen er alles aan om het vluchtelingen zo moeilijk mogelijk te maken.
• Andere landen, zoals Griekenland en Italië, krijgen door hun geografische ligging zoveel asielaanvragen dat ze hen niet of nauwelijks kunnen opvangen. De omstandigheden zijn daar soms zo zwaar dat er zelfs vluchtelingen bij om het leven zijn gekomen. Daarom kiest een deel van de asielzoekers ervoor om in een ander land asiel aan te vragen.
• Wij pleiten daarom voor een eerlijke, evenredige verdeling van vluchtelingen over alle EU-lidstaten. Het aantal asielaanvragen in Nederland lag de afgelopen jaren al in de buurt van een evenredig deel. We hebben hiervoor een model voor een eerlijke verdeling van vluchtelingen in Europa (pdf). 

Zowel vluchtelingen als migranten proberen met bootjes de Middellandse Zee over te steken. De samenstelling van deze groep schommelt nogal. In 2018 waren Eritrea, Syrië, Afghanistan, Irak onder de meest voorkomende landen van herkomst van asielzoekers die de oversteek waagden (Bron: UNHCR). Dit zijn landen waar veel vluchtelingen vandaan komen.  Uit andere landen komen ook veel migranten die om andere redenen naar Europa reizen dan om bescherming te zoeken.

Het grootste deel van de vluchtelingen blijft in de buurt van hun land van herkomst, in de hoop snel terug te kunnen keren. Een kleiner deel reist verder. Bijvoorbeeld omdat zij in de regio nog niet veilig zijn vanwege hun religie, hun seksuele gerichtheid, of omdat zij horen tot een bepaalde etnische groep.
Bij grote crises, zoals in Syrië, vluchten zoveel mensen naar omringende landen dat deze landen niet meer in staat zijn om al deze mensen op te vangen. VluchtelingenWerk vindt dat vluchtelingen altijd ergens bescherming moeten kunnen krijgen. Dat kan alleen als zoveel mogelijk landen meedoen. Als een land de grenzen sluit voor vluchtelingen, doen buurlanden dat vaak ook.

In 2019 zijn er wereldwijd ruim 70 miljoen mensen op de vlucht, of gevlucht naar een ander land. Ongeveer 26 miljoen vluchtelingen hebben hun land van herkomst verlaten. Landen die de meeste vluchtelingen opvangen zijn Turkije (3,7 miljoen), Pakistan (1,4 miljoen) en Uganda (1,2 miljoen). In Nederland kregen in 2018 12.570 vluchtelingen en nagereisde gezinsleden een verblijfsvergunning. Van alle asielzoekers die in 2018 naar Europa kwamen vroeg 4% asiel aan in Nederland. (Bron: UNHCR)

Het aantal asielaanvragen in Nederland is door de jaren heen sterk beïnvloedt door de crises en oorlogen die op dat moment speelden. Begin jaren ’90 nam het aantal vluchtelingen toe door de oorlog in voormalig-Joegoslavië, en later opnieuw door oorlog in Afghanistan en Kosovo. Na de jaren ’90 nam het aantal asielzoekers sterk af, tot de Syrische burgeroorlog uitbrak en het aantal in 2014 weer op begon te lopen. Na 2015 nam dit weer snel af tot 15.000 tot 20.000 aanvragen per jaar. Een asielaanvraag betekent nog geen verblijfsvergunning. In 2018 was 65% van de beoordelingen van asielaanvragen negatief.

Waar vluchtelingen vandaan komen is hangt vooral af van waar er op de wereld oorlog is. De afgelopen jaren kwamen de meeste asielzoekers in Nederland uit Syrië, Eritrea, Afghanistan, Irak, en Iran.