Docent Nicole: 'Pittige discussies maar uiteindelijk veel bewustwording in de klas'
Terug naar hun eigen land
'Ieder jaar kiezen we in december een maatschappelijk thema uit waar we met de leerlingen een aantal weken bij stil staan. Dit jaar was het thema vluchtelingen en bestelden we ter ondersteuning het leuke scholenpakket van VluchtelingenWerk. In de aanloop naar de lessen hing ik op school de bijgeleverde posters op, toen ik een paar leerlingen op de gang negatieve opmerkingen hoorde maken. "Vluchtelingen moeten terug naar hun eigen land." Toen ik aan hen vroeg waarom ze dat vonden, merkte ik dat ze terugkrabbelden. In de lessen Burgerschap besloot ik er verder op in te gaan.'
Ongefundeerde meningen
'Via social media, ouders en vrienden horen onze leerlingen vaak van alles voorbijkomen, ook de meest ongefundeerde reacties. Ik denk dat veel leerlingen vaak niet zo goed beseffen wat ze nu precies zeggen. Als docent wil ik neutraal zijn. Ik dring mijn mening niet op, maar ga wel graag het gesprek aan met jonge mensen.'
Open discussie
'"Ik wil hier niet aan meedoen", zeiden een aantal leerlingen toen we in de klas kaartjes gingen schrijven aan kinderen in een asielzoekerscentrum. "Vluchtelingen komen hier alleen maar naar toe omdat ze het in Nederland beter hebben. Het zijn economische vluchtelingen." Maar toen gebeurde er iets moois: andere leerlingen gingen de discussie aan met de jongeren die niet mee wilden doen. "Wat ben je hard", zei een van hen. "Weet je eigenlijk wel uit welk land deze mensen komen? Moet je wel zo’n sterke mening hebben als je dat niet weet?"'
'Horen zeggen'
'Gaandeweg de discussie realiseerden de leerlingen die niet mee wilden doen, dat hun oordeel was gebaseerd op 'horen zeggen'. We spraken met elkaar over de verschillende redenen waarom mensen hun land moeten ontvluchten, en ik merkte dat veel jongeren niet goed wisten wat het betekent om bijvoorbeeld een politiek of religieus vluchteling te zijn.'
Geen keuze als kind
'Op een gegeven moment zei een van de leerlingen: "Deze actie is voor vluchtelingkinderen en zij hebben überhaupt nergens voor gekozen. Deze kinderen hadden geen andere keuze dan met hun ouders mee te gaan." "Dat is waar", zei een van de weifelende jongeren. "Voor kinderen wil ik eigenlijk wel een kaartje schrijven." En het mooie is, uiteindelijk heeft mijn hele klas een kaartje gestuurd, geen enkele leerling uitgezonderd.'
Veel bewustwording
'Toen ik de kaarten bestelde, had ik niet verwacht dat de actie zoveel weerstand zou oproepen. Dat een aantal leerlingen zo’n sterk oordeel zou hebben over vluchtelingen, verraste me dus wel een beetje. Toch was de actie uiteindelijk erg geslaagd. De jongeren in mijn klas voerden een open gesprek met elkaar, en soms een pittige discussie maar bracht uiteindelijk ook veel bewustwording. Van mijn collega’s hoorde ik dezelfde reacties terug uit hun klassen. Het was soms best spannend, maar bovenal werd het me duidelijk dat we op school vaker stil moeten staan bij het lot van vluchtelingen.'