Gevluchte Dani vond zijn weg in Nederland dankzij Félicien: 'Hij was mijn begeleider, nu voelt hij als familie’

Verhaal, 23 oktober 2024
Leestijd, 4 min.
Voor de Eritrese Dani (28) was zijn maatschappelijk begeleider Félicien een voorbeeld. En ook Félicien (54) uit Rwanda herkende veel van zichzelf in Dani. Samen vertellen ze hun verhaal. ‘Ook hij moest bij nul beginnen, maar wilde alles leren. Dat zag ik meteen.’
placeholder

Grip krijgen op de gemeenschap

Dani voelde een enorme opluchting, die eerste keer dat hij Félicien ontmoette. Tien jaar geleden verhuisde hij van een asielzoekerscentrum naar het Utrechtse dorp Linschoten. ‘Ik was toen nog de enige donkere persoon in mijn straat. “Hoe ga ik grip krijgen op deze gemeenschap?” vroeg ik me af.’ Maatschappelijk begeleider Félicien gaf hem het vertrouwen dat het kon. ‘Het was hem namelijk óók gelukt.’ 

placeholder

Een gedeeld vluchtverleden

Want ook Félicien heeft een vluchtverleden. In Rwanda bekleedde hij hoge functies bij internationale hulporganisaties en was hij onder meer verantwoordelijk voor de opvang van vluchtelingen in het land. Félicien: ‘Ik had nooit gedacht ooit zelf te moeten vluchten.’ Maar het onvoorstelbare gebeurde toen in 1994 de genocide plaatsvond.

‘Eén week na mijn aankomst in een azc begon ik met vrijwilligerswerk bij VluchtelingenWerk’, vertelt Félicien. ‘Ik had een juridische achtergrond en ervaring in het werken met vluchtelingen, dus ik kon al snel de Franstalige vluchtelingen begeleiden.’ Toen Félicien een woning toegewezen kreeg in Linschoten begon hij ook daar direct bij VluchtelingenWerk. Hij werkt er inmiddels al twintig jaar als maatschappelijk begeleider. ‘Gek genoeg hielp het mijzelf ook om aan hun dossiers te werken. Het verhaal van elke vluchteling is anders, maar iedereen maakte verschrikkelijke dingen mee. Het deed me beseffen ik ben niet alleen.’ En precies dat gevoel gaf Félicien ook aan Dani.  

De Nederlandse ik-cultuur

Natuurlijk moesten ze in het begin veel praktische zaken regelen. Denk aan de aansluiting op gas, water en licht en alle andere administratie die erbij komt kijken als een vluchteling naar een nieuwe woonplaats verhuist. Maar de twee spraken ook over andere onderwerpen. Over hun gedeelde ervaringen, bijvoorbeeld. Hoe het is om te leven onder een dictatoriaal regime terwijl je zoveel waarde hecht aan het uitspreken van je gevoelens en ideeën. Of over het vinden van je plekje in de Nederlandse ik-cultuur, terwijl je bent opgegroeid in een wij-cultuur.  

‘Eigenlijk was Dani als achttienjarige veel te jong om helemaal alleen in zo’n klein dorp te komen wonen’, blikt Félicien terug. ‘Het is hier lastiger voor hem om nieuwe vrienden te maken dan in een grote stad en er is ook niet zoveel te doen voor jongeren.’ Hij besloot zich over Dani te ontfermen. ‘Ik zei: ga het allemaal maar ontdekken en als je vragen hebt, kom je maar naar mij.’ Dat deed Dani. En met zijn vragen kwam hij lang niet altijd naar het kantoor van VluchtelingenWerk. ‘Ik wist waar Félicien woonde, dus dan ging ik gewoon bij hem langs. Zónder afspraak’, benadrukt hij. Dan schieten de twee in de lach. Want zomaar langskomen zonder afspraak, dat hoef je in Nederland natuurlijk niet overal te proberen.  

Als ik ergens mee zat, hoefde ik vaak niet eens uit te leggen hoe ik me voelde

Dani

Als familie voor elkaar

Félicien hielp Dani door de eerste lastige jaren heen. Dani: ‘Als ik ergens mee zat, hoefde ik vaak niet eens uit te leggen hoe ik me voelde. Félicien begreep mij gewoon.’ Toen de begeleiding vanuit VluchtelingenWerk er na twee jaar officieel op zat, schudden de twee elkaar volgens afspraak de hand. Dani: ‘Maar daarna is er iets veranderd.’ En weer moeten ze hard lachen. Want ze waren toen al geen cliënt en begeleider meer, maar als familie voor elkaar.  

En zo’n nieuw familielid is belangrijk als je zoveel mensen heb moeten achterlaten, weten de mannen. Félicien: ‘Als je een moeilijke tijd doormaakt en je hebt niemand om je te ondersteunen, kunnen je gedachten de verkeerde kant op gaan. Maar als je je zorgen deelt, kun je samen weer op zoek naar het positieve.’ 

placeholder

Waardevol advies

Dat deden ze op verschillende momenten. Zoals die keer dat Dani zijn studie helemaal niet meer zag zitten. Dani: ‘Ik was doorgestroomd naar het hbo, maar miste een paar studiepunten om over te gaan. Daardoor moest ik meerdere toetsen herkansen op één dag. Eigenlijk wilde ik opgeven. Maar toen zei Félicien wat hij altijd zegt: Doe je best en als dit niet lukt, is er altijd een andere weg.’  

Félicien herkent veel van zichzelf in Dani, vertelt hij. ‘Het is een slimme jongen die alles wil leren. Dat zag ik meteen. Maar ik was altijd duidelijk tegen Dani: je moet de tijd nemen en dáár beginnen’, zegt hij wijzend naar de grond. ‘En, waar ben je nu?’ vraagt hij aan Dani. Dan wijzen ze allebei omhoog. Want Dani haalde uiteindelijk zijn toetsen en begint volgend jaar aan zijn master. ‘Zonder Félicien was ik daar nooit gekomen’, zegt Dani resoluut. ‘Dat hij mijn begeleider was, voelt echt als een eer. 

  • Dani Girmay (28) vluchtte ruim tien jaar geleden uit Eritrea. Hij studeert Life Sciences aan de hogeschool en werkt bij een supermarkt. 

  • Félicien Dufitumukiza (54) werkt bij een zorgbemiddelaar en is al twintig jaar vrijwilliger bij VluchtelingenWerk. In Rwanda was hij mensenrechtenactivist. 

Steun vluchtelingen als Dani

Iedere vluchteling heeft een eigen verhaal. Met jouw steun geven we vluchtelingen de begeleiding die ze nodig hebben om hun toekomst in Nederland op te bouwen. Help daarom nu mee met een gift.