Najla werd geëvacueerd uit Afghanistan

'Er hing iets in de lucht, die ochtend. Het was rustiger op de straten van Kabul dan gewoonlijk. Zelfs ik, als vrouw die in Westerse kleding haar eigen auto bestuurde, werd niet lastiggevallen. Trucks die normaal werden gebruikt om vuilnis op te halen, reden nu propvol politieagenten, ambtenaren en andere mannen in uniform de stad uit. Ik dacht: wat is hier aan de hand? Toen ik bijna op mijn werk was, een restaurant op het internationale kamp, belde mijn baas. "Ga terug naar huis", zei hij. "Kabul is gevallen".'

Executie op straat  

'Nog geen tien minuten later was de stad gevuld met Taliban. Mannen met lange haren en baarden: ze waren overal. In hun ene hand een geweer, in de andere een zweep. Iedereen werd geslagen. Mannen, vrouwen en kinderen. In shock kwam ik aan bij mijn flat. Daar werd net een bewoner naar buiten gesleurd. “Het komt goed”, riep de man naar zijn kinderen, die huilden en schreeuwden. Maar de Taliban schoten de man dood. Midden op straat, voor de ogen van zijn familie en ons allemaal.'

Alles tenietgedaan  

'Het voelde alsof de kogel niet alleen die vader raakte, maar mijn hele land. Op dat moment wist ik dat alles waar we zo hard voor hadden gewerkt, teniet was gedaan. Vrouwen in Afghanistan werden altijd al achtergesteld. Ook ik was al op jonge leeftijd slachtoffer van uithuwelijking, kleinering en gruwelijk geweld. Toch leek er een begin van verandering. Maar die dag duwden de Taliban ons terug in de tijd. In hun ogen hebben vrouwen geen rechten, zelfs niet het recht op gedachten of emoties. Ze zien ons enkel en alleen als babyfabriek.'

Op de lijst 

'Die avond hoorde ik van de Nederlandse ambassade dat ik naar het vliegveld moest komen. Onderweg zag ik de enorme chaos die daar was uitgebroken. Na twaalf uur proberen was ik geen stap dichterbij en ging ik terug naar huis. Ik wilde mijn opties overwegen, maar er was geen tijd. Mijn huisbaas belde; de Taliban waren langs geweest met een lijst en mijn naam stond erop. “Ga nu weg, want ze komen je halen”, waarschuwde hij.'

Complete paniek 

'Maar waar kon ik heen? Mijn familie heeft me al lang geleden in de steek gelaten. Vrienden en kennissen durfden niet te helpen of waren zelf ook op de vlucht. Iedereen kende de verhalen over de Taliban, maar de verhalen horen is anders dan hun daden in het echt zien. Hun wreedheid is grenzeloos. Er heerste complete paniek. Uiteindelijk boden onbekenden mij een nacht onderdak.'

Tot de enkels in het riool 

'De volgende dag ging ik opnieuw naar het vliegveld. Naar instructie van de Nederlandse ambassade droeg ik een oranje sjaal en liep ik tot mijn knieën het open riool in. Daar moest ik, tussen honderden anderen, de aandacht zien te trekken van een Nederlandse soldaat. We waren wanhopig, angstig en gedroegen ons als wilden. Urenlang schreeuwde ik mijn longen kapot. Totdat een Nederlandse soldaat, met een oranje baard, mij zag.'

Onvergetelijk 

'Ik ben twee keer geboren. Een keer toen ik op deze wereld ben gezet, en een keer toen die Nederlandse soldaat mij uit het riool omhoogtrok. De menswaardige manier waarop ik door de Nederlanders daar werd behandeld, zal ik nooit vergeten. Mijn gevoel was dubbel: ik zou in veiligheid worden gebracht, maar achter mij hoorde ik mensen smeken. Zelfs nu, een maand later, ben ik soms bang dat ik droom en eigenlijk helemaal niet ben gered. Als dat zo is, kan ik alleen maar hopen dat ik nooit meer wakker wordt.'