Marine (22) is rechtenstudent, maar zal later nooit rechter of notaris kunnen worden

Verhaal, 8 april 2021
Leestijd, 3 min.
Ook zomaar op vakantie gaan of stemmen tijdens de verkiezingen zit er niet in. En het is maar de vraag of ze ooit kan trouwen met haar grote liefde. Want ondanks dat Marine voor altijd in Nederland mag blijven, komt ze niet in aanmerking voor een paspoort. Net als ruim 10.000 andere "pardonners".
placeholder

Echt Nederlander?

'Ik was een baby van zes maanden toen mijn ouders om politieke redenen uit  Armenië naar Nederland vluchtten. In 2007 kwam er een einde aan onze onzekerheid: mijn ouders, broertje, zusje en ik vielen onder het generaal pardon. Ik zie mijn moeder nog voor me, huilend van blijdschap. Ook mijn vriendinnen en de juf op school waren opgelucht: "Nu ben je écht Nederlander", zeiden ze.'

'Inmiddels besef ik dat we het allemaal mis hadden. Ik ben geen echte Nederlander, maar een tweederangsburger. Net als andere vluchtelingen mogen ook mensen die onder het generaal pardon vallen na vijf jaar de Nederlandse nationaliteit aanvragen. Maar voor mij bleek dat onmogelijk, omdat ik geen geldig paspoort en geboorteakte uit Armenië kan laten zien. Die documenten heb ik nooit heb gehad.'

'Dat mag niet, weet je nog?'

‘Hoe ouder ik word, hoe vaker ik word geconfronteerd met het feit dat ik geen "normaal" identiteitsbewijs heb. Bijvoorbeeld nu, zo rond de verkiezingen, als mensen me vragen of ik weet wat ik ga stemmen. Dan moet ik weer uitleggen: "ik mag niet stemmen, weet je nog?". Het is pijnlijk dat mijn stem niet wordt vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, maar dat is iets waar ik rekening mee kan houden. Verder is er maar weinig informatie te vinden over “leven zonder nationaliteit”. De meeste gevolgen ontdek ik pas gaandeweg. Het is alsof ik over straat loop en er opeens een paaltje omhoog springt: stop, jij mag niet verder.’

Onmogelijke droom

'Ik zoek bijvoorbeeld een stage. Laatst moest ik bij een sollicitatie mijn nationaliteit invullen. Nederlands of Armeens neerzetten kan niet, dan zou ik liegen. En wat denken ze wel niet als ik "onbekend" invul? Een stage vinden is moeilijk, maar mijn droom – officier van justitie worden – is zelfs onmogelijk. Dat mag namelijk niet zonder Nederlandse nationaliteit. Als ik dat van te voren had geweten, had ik misschien een andere studiekeuze gemaakt.'

Angsten overwonnen

'Sinds ik mijn vriend heb ontmoet, spelen er andere vragen op. Is het mogelijk om te trouwen? Kunnen we wel een huis kopen zolang ik geen hypotheek mag afsluiten? En als we ooit een kindje krijgen, hoe leggen we dan uit waarom papa alles mag en mama sommige dingen niet? Om een einde te maken aan alle zorgen, overwon ik twee jaar geleden mijn angst en reisden mijn vriend en ik naar Armenië om mijn documenten op te halen.'

'De reis benadrukte de verschillen tussen mijn vriend, die Nederlander is, en mijn eigen situatie. Terwijl hij gewoon doorliep op Schiphol, werd ik bij alle poortjes tegengehouden en ondervraagd. Het was spannend of ik überhaupt op het vliegtuig mocht stappen. Toen we uiteindelijk in de lucht waren, was ik opgelucht. Het gevecht was bijna voorbij.'

Opzoek in Armenië

'Maar net als bij de Armeense ambassade in Nederland, werden ook in Armenië zelf alleen maar wedervragen gesteld. Wilde ik terugkeren naar Armenië? En als ik wel gewoon in Nederland wilde blijven, waarom was ik dan hier? Ergens begrijp ik wel dat ze niet zomaar een paspoort of geboorteakte kunnen uitdraaien. Ik denk dat ze bij een Nederlands gemeenteloket ook vreemd opkijken als iemand met onbekende, buitenlandse verblijfspapieren om een twintig jaar oude geboorteakte vraagt.'

Geen zorgeloze toekomst

'Teleurgesteld en verdrietig keerde ik terug naar Nederland. Ik besta niet meer in Armenië en de kans is groot dat ik ook in Nederland nooit écht zal bestaan. Ik zit in de bloei van mijn leven, maar ik kan niet groeien. Mijn moeder heeft verdriet om de situatie van mijn broertje, zusje en mijzelf. De zorgeloze toekomst die ze ons heeft willen geven door te vluchten, heeft helaas toch grenzen.'

Steun vluchtelingen als Marine

Iedere vluchteling zoals Marine heeft een eigen verhaal. Met jouw steun geven we vluchtelingen de begeleiding die ze nodig hebben om hun toekomst in Nederland op te bouwen. Help daarom nu mee met een gift.