Yosef (29) wacht al veertien jaar vergeefs op een paspoort

Verhaal, 25 maart 2021
Leestijd, 3 min.
Hij leerde in Nederland lopen en wordt in Nederland oud. Yosef Tekeste-Yemane is zo Nederlands als kaas, maar mag zich nog altijd geen Nederlander noemen. Al veertien jaar wacht hij vergeefs op een paspoort, maar hield dit probleem jarenlang verborgen. 'Ik voel me een tweederangsburger. Het laatste wat ik wilde was dat mijn vrienden mij ook zo zouden zien.'
placeholder

Door de grond zakken

'Met het stembiljet in mijn hand stond ik in de rij voor het stemlokaal. Een vriend van mij had me gemachtigd om zijn stem uit te brengen. 'Zo maak je toch eens mee hoe dat is', had hij gezegd. Maar toen ik eindelijk aan de beurt was werd ik tegengehouden door een medewerker: "Jij mag niet stemmen dus mag je ook niet voor een ander stemmen." In het zicht van iedereen werd ik buitenspel gezet. Ik zakte door de grond. "Dat wist ik niet", stamelde ik en maakte me snel uit de voeten.'

Nederlander in alles

'In Nederland werd ik zindelijk, leerde ik lopen, doorliep ik de basis- en middelbare school en het hbo. Ik heb een permanent verblijfsrecht, mijn kinderen zullen hier geboren worden en ik word hier oud. Ik woon al zevenentwintig jaar in Nederland en alleen mijn eerste twee levensjaren in Ethiopië, maar toch tel ik nog altijd niet mee.'

Een zichtbaar leven

'Lange tijd nam ik de beperkingen voor lief, want na onze pardonvergunning stapten wij van een hard, illegaal en onzichtbaar leven naar een leven in het zonlicht. We kregen een huis, ik mocht studeren: het waren privileges die ik nooit eerder had gehad. Pas later begon ik te beseffen hoe belangrijk een Nederlands paspoort is. Zo moest ik voor bijbaantjes altijd een hele berg documenten invullen. Mijn broertje, die rechten studeert, zal nooit als rechter of voor de overheid mogen werken. Ook zal ik nooit een woning mogen kopen. Het zijn maar een paar beperkingen waar ik tegenaan loop en helaas word ik nog altijd verrast, net als bij het stemmen laatst.'

Tweederangsburger

"Waarom loop jij geen stage in het buitenland?" Met smoesjes pareerde ik de vragen van mijn studiegenoten. Ik schaamde me. Al jarenlang voel ik me een tweederangsburger, het laatste wat ik wilde was dat mijn vrienden mij ook zo zouden zien. In mijn omgeving wist niemand van mijn problemen, tot ik een paar maanden geleden op de televisie verscheen.'

Peter R. de Vries

'Het was mijn moeder die al die tijd bleef aandringen: "Blijf het proberen. Bel de IND op, haal verhaal bij de gemeente, zorg dat er iets veranderd." Maar veertien jaar lang waren pardonners roepende in de woestijn. In een ultieme poging mailde ik Peter R. de Vries, waarna het balletje snel ging rollen. "Jeetje man, dat wisten wij helemaal niet", zeiden vrienden toen ze mij op de televisie hadden gezien en vertelden dat ze een brok in hun keel hadden gekregen.'

Dichtgesmeten deur

'Even gloorde er hoop aan de horizon toen de Tweede Kamer een motie aannam om ons alsnog een paspoort te geven, maar de reactie van de staatssecretaris Broekers-Knol smeet die deur weer keihard dicht. Tienduizend pardonners zullen nooit over een geboorteakte beschikken, toch is het een van de voorwaarden die de overheid stelt om Nederlander te kunnen worden. Ook voor mij is het onhaalbaar, want in Ethiopië weet niemand wie ik ben. De overheid kan uitzonderingen maken, dat deed het eerder voor de pardonners uit Azerbeidzjan. Het is nu of nooit. Tienduizend mensen zijn hier en gaan nooit meer weg, geef ons gewoon een paspoort. Maar wat er ook gebeurd, ik vóel me Nederlander. Er is geen politicus die dat ooit afpakt.'

Steun vluchtelingen als Yosef

Iedere vluchteling zoals Yosef heeft een eigen verhaal. Met jouw steun geven we vluchtelingen de begeleiding die ze nodig hebben om hun toekomst in Nederland op te bouwen. Help daarom nu mee met een gift.