Standpunt | Alleenreizende minderjarige vreemdelingen

Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) zijn kinderen die zonder ouders of voogd in Nederland asiel aanvragen. Zij hebben recht op onderdak, onderwijs, gezondheidszorg en begeleiding. Als ze een asielvergunning krijgen, hebben ze het recht om zich te herenigen met ouders, broers en zussen.

Amper aandacht voor kwetsbare positie 

Amv’s vormen alleen al door hun jonge leeftijd een extra kwetsbare groep. Het vreemdelingenbeleid houdt weinig rekening met hun kwetsbare positie. Zo doorlopen zij dezelfde procedure als volwassen asielzoekers. Ook worden van hen dezelfde bewijsmaatstaven geëist als bij volwassenen. Voor het voeren van gesprekken met amv's jonger dan 12 jaar heeft de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) speciale medewerkers in dienst. Als een jonge asielzoeker geen papieren heeft waaruit zijn leeftijd blijkt, krijgt hij vaak de gelegenheid om een leeftijdsonderzoek te ondergaan.

Opvang en pleeggezinnen 

Als amv’s jonger zijn dan 15 jaar worden ze meteen vanuit Ter Apel opgevangen door de stichting Nidos, jeugdbescherming voor vluchtelingen. Zij krijgen een voogd toegewezen tot ze 18 jaar zijn. Amv's jonger dan 15 jaar worden opgevangen in pleeggezinnen onder verantwoordelijkheid van Nidos. Amv's ouder dan 15 jaar krijgen speciale opvang in kleinschalige woonvoorzieningen (kwv) bij het COA met 24-uurs begeleiding waar nodig. De begeleiding duurt tot ze 18 of – als het nodig is – 21 jaar zijn. Dat betekent opvoeden en begeleiden naar zelfstandigheid en alleen wanneer nodig ook (jeugd)hulp verlenen en beschermen.

Alleenstaande minderjarige vreemdelingen zijn een kwetsbare groep en VluchtelingenWerk vindt dat deze groep meer expliciete aandacht verdient. 

Het huidige toelatingsbeleid moet worden bijgesteld

Het belang van het kind moet centraal staan. Amv's moeten op een kindvriendelijke manier gehoord worden en er dient een individuele beoordeling plaats te vinden naar het belang van het kind. Kindspecifieke vervolgingsgronden, zoals ronseling en gedwongen uithuwelijking, moeten een plek krijgen binnen de asielprocedure.

Toegang tot (maatschappelijke) begeleiding 

Ook wat betreft hun opvang, huisvesting en integratie is het nodig om het belang van het kind centraal te stellen en perspectief te bieden. Extra aandacht is nodig voor de overgang en de knelpunten als amv’s 18 jaar worden. Deze jongeren zijn extra kwetsbaar omdat zij zonder ouders in een vreemd land zijn, waarbij zij afhankelijk zijn van de hulp die wordt geboden. Daarom moeten zij net als andere statushouders maatschappelijke begeleiding kunnen krijgen. Een goede start is cruciaal voor deze jongeren.

Toegang tot juridische begeleiding

Bij amv's die niet in Nederland mogen blijven, moet terugkeer op een veilige en vrijwillige manier plaatsvinden. Maar niet voordat zorgvuldig is gekeken naar de vraag of zij bescherming nodig hebben. Dit is maatwerk en vereist ruimte en tijd voor onderzoek, ook om het vertrouwen van de minderjarige te winnen.
Juridische begeleiding door VluchtelingenWerk is noodzakelijk vanaf binnenkomst. Dit om ook te voorkomen dat eventuele (andere) mogelijkheden voor legaal verblijf niet worden onderzocht na afwijzing van de asielaanvraag en om gezamenlijk te werken aan verblijfsperspectief na de 18^e verjaardag.