Iran: Repressie ondanks hervormingsbeloften

Sinds de revolutie van 1979 en het afzetten van de sjah is Iran een Islamitische Republiek. In 2017 werd Rohani herkozen tot president met een boodschap van gematigde hervormingen en meer contact met het buitenland. De mensenrechtensituatie in het land is echter onverminderd slecht. Bekeerlingen, homoseksuelen en opposanten lopen gevaar.

Waarom vluchten mensen uit Iran?

  • In 2018 en 2019 zijn duizenden demonstranten opgepakt en honderden strafrechtelijk vervolgd, waarbij ook enkele doodstraffen zijn uitgesproken
  • Het regime maakt zich schuldig aan mensenrechtenschendingen zoals arrestaties, verdwijningen, veroordelingen na oneerlijke processen, mishandeling en foltering.
  • De persvrijheid en vrijheid van meningsuiting worden vergaand beperkt. Individuen kunnen de regering niet openlijk of privé bekritiseren zonder dat daarop met vergeldingsmaatregelen wordt gereageerd. Sociale media en internet worden intensief gecontroleerd.

Belangrijkste groepen waarvoor gevaar dreigt

  • Politieke oppositie, demonstranten, regeringscritici, journalisten en vrouwen- en mensenrechtenactivisten lopen risico op arrestatie, verdwijning, marteling en vervolging.
  • Op gedrag dat volgens de Iraanse overheid in strijd is met de islam, bijvoorbeeld het gebruik van alcohol, het hebben van een buitenechtelijke relatie of overspel staan zware straffen. Te denken valt aan zweepslagen of zelfs de doodstraf.
  • LHBT's (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) lopen het risico slachtoffer te worden van  arrestatie en strafrechtelijke vervolging.
  • Etnische en religieuze minderheden, waaronder baha'i, soefi's, "afvalligen" (zoals christenbekeerlingen en atheïsten), Koerden en Arabische Iraniërs (Ahwazi) lopen het risico  slachtoffer te worden van geweld, arrestaties en gevangenisstraffen op basis van hun religieuze of politieke overtuiging.
  • Afghaanse vluchtelingen lopen het risico uitgezet te worden naar Afghanistan.

Cijfers

  • Wereldwijd zijn er 129.675  Iraanse vluchtelingen onder bescherming van de UNHCR , en 89.000 lopende asielverzoeken (bron: UNHCR Global Trends 2019)
  • Het aantal eerste asielaanvragen in Europa in 2019 is 22.380 (Bron: Eurostat).
  • In 2019 doen 1534 Iraniërs een asielaanvraag in Nederland (Bron: IND Asylum Trends). In 2020 tot en met september doen 316 mensen uit Iran een asielaanvraag. (bron: IND Asylum Trends)