2 jaar EU-Turkije-deal: de balans opgemaakt
Sinds het begin van de EU-Turkije-deal houden onze experts de situatie van vluchtelingen in Griekenland en Turkije nauwlettend in de gaten. We werken samen met lokale hulporganisaties en bezoeken Griekenland meerdere keren om in gesprek te gaan met de vrijwilligers en vluchtelingen. Ook onderzoeken we de procedures die vluchtelingen op het eiland doorlopen en bieden we juridische steun. Dat wat we signaleren, brengen we onder de aandacht bij de Nederlandse politiek. Het lijkt aan dovemansoren gericht. Al twee jaar is de situatie van vluchtelingen ter plaatse rampzalig, zonder enig zicht op verandering. De lijst met schrijnende knelpunten is en blijft lang:
Situatie in Turkije
- Aangekaart in maart 2016:
Vluchtelingen worden stelselmatig opgesloten in Turkse gevangenissen.
Situatie in 2018:
Turkije detineert alle teruggestuurde asielzoekers die niet uit Syrië komen.
- Aangekaart in maart 2016:
Turkije stuurt vluchtelingen terug naar het land dat zij moesten ontvluchten.
Situatie in 2018:
Niet-Syrische vluchtelingen worden opgepakt en in de gevangenis gezet, waar enorme druk op hen wordt uitgeoefend (waaronder door het onthouden van voedsel en dekens) om “vrijwillig” terug te keren naar het herkomstland.
- Aangekaart in maart 2016:
Turkije biedt vluchtelingen uit andere landen dan Syrië nauwelijks opvang.
Situatie in 2018:
Turkije handhaaft zijn geografische beperking. Van de 1.360 vanuit Griekenland teruggestuurde niet-Syriërs kregen slechts 57 mensen de kans om in Turkije asiel aan te vragen.
- Aangekaart in maart 2016:
Vluchtelingen kunnen nauwelijks werken of naar school, er is geen opvang.
Situatie in 2018:
Kleine verbeteringen voor Syriërs, niet voor andere groepen. Syriërs hebben zeer beperkte toegang tot voorzieningen. 0,05% heeft een vergunning om te mogen werken gekregen. Andere vluchtelingen hebben vrijwel geen mogelijkheden om te werken of om kinderen naar school te sturen.
- Aangekaart in maart 2016:
EU-lidstaten hervestigen nauwelijks vluchtelingen die in Turkije verblijven.
Situatie in 2018:
EU-lidstaten hebben in twee jaar 12.174 van de in totaal 3.700.000 vluchtelingen die in Turkije verbleven hervestigd.
Situatie in Griekenland
- Aangekaart in maart 2016:
Griekenland heeft geen capaciteit om alle asielaanvragen individueel te beoordelen.
Situatie in 2018:
In 2016 konden 50.000 mensen asiel aanvragen. Slechts 10.000 werden echt in behandeling genomen . In 2017 vroegen 59.000 mensen asiel aan en werden 23.000 aanvragen verwerkt. Het kan tot twee jaar duren voordat mensen die een aanvraag doen daadwerkelijk een reactie krijgen. In totaal is er een achterstand van van 13.000 zaken.
- Aangekaart in maart 2016:
De meeste asielzoekers hebben geen opvang.
Situatie 2018:
De opvangomstandigheden zijn deplorabel. Lekkende tenten, geïmproviseerde vluchtelingenkampen, verwarming en elektriciteit zijn schaars. In de winter van 2016 vielen zelfs doden door een gebrek aan goede voorzieningen.
- Aangekaart in maart 2016:
De 'hotspots' vanwaar vluchtelingen over andere EU-landen worden verdeeld functioneren niet.
Situatie in 2018:
Op de hotspots verblijven tweemaal zoveel mensen dan mogelijk is. Er is geweld, geen beschutting, tenten, geen elektriciteit, geen verwarming, geen sanitaire voorzieningen.
- Aangekaart in maart 2016:
Er is vrijwel geen rechtsbijstand voor vluchtelingen.
Situatie in 2018:
Er zijn veel te weinig Griekse advocaten met kennis van asielrecht om vluchtelingen juridische ondersteuning te bieden.