Levon (34) is nog steeds geen Nederlander

'Al tweeëntwintig jaar woon ik in dit mooie land. Ik vóel me Nederlander, maar mag het nog steeds niet zijn. Toen de motie in de Tweede Kamer werd aangenomen gaf dat zoveel hoop. Nu gaat het echt gebeuren, dacht ik. Maar nu blijkt dat maar een klein deel van de pardonners een paspoort krijgt en zeventig procent alsnog buiten de boot valt, waaronder ik. Ik ben een heel rustig persoon, maar was nu echt kwaad. Hoewel ik blij ben voor iedereen die wel een paspoort krijgt, vind ik het zó oneerlijk.'

Opgroeien in azc

'In 1986 werd ik geboren in de voormalige Sovjet-Unie, nu de republiek Armenië. Vanwege de oorlog vluchten mijn ouders samen met mij en mijn broer in de jaren negentig het land uit, om na jaren uiteindelijk in Nederland aan te komen. In al die jaren dat we in asielzoekerscentra (azc) woonden, zijn we vaak verhuisd - soms middenin het schooljaar. Zo moest ik tijdens mijn middelbare schooltijd twee keer van school veranderen. Op een gegeven moment liep ik zo ver achter, dat een leraar mij het advies gaf over te stappen naar het mbo. Later bleek dat ik die opleiding helemaal niet kon afronden, omdat ik geen werkgeversverklaring kreeg die nodig was om stage te lopen. Ik heb twee jaar lang niets kunnen doen in het azc.'

Bureaucratisch spinnenweb

'In 2007 kwamen wij in aanmerking voor de pardonregeling, we waren euforisch! In eerste instantie was ik er dan ook niet zo mee bezig dat ik geen paspoort kreeg. Je kijkt naar de toekomst en bent blij dat je je eindelijk verder mag ontwikkelen. Ik rondde mijn mbo-opleiding snel af. Pas toen ik plannen maakte om verder te studeren, bleek ik in een bureaucratisch spinnenweb terecht te zijn gekomen.'

Allemaal beperkingen

'Zo kwam ik erachter dat ik niet alles mocht studeren. Ik wilde heel graag bij de marine, maar bleek geen marinier te kunnen worden zonder Nederlands paspoort. Die droom heb ik moeten opgeven. Ook een studie rechten viel af, want negentig procent van die beroepen zou ik niet mogen uitoefenen. Dus koos ik noodgedwongen voor een andere studie, in de hoop dat ik altijd nog kon overstappen als ik een paspoort kreeg. Maar dat paspoort kwam nooit. Ik kan de benodigde papieren - een geboorteakte als paspoort uit mijn land van herkomst - niet laten zien. Ik kom nergens in de registers voor, want de Sovjet-Unie bestaat niet meer.'

'Ik studeerde uiteindelijk af in de richting makelaardij, maar een baan vinden in mijn vakgebied is tot nu toe onmogelijk gebleken. Bij elke sollicitatie vraagt men naar mijn achtergrond en lijkt het net alsof ik niet de waarheid vertel. Want het klinkt zo simpel: je mag hier in Nederland blijven, dan kan je toch ook een Nederlands paspoort krijgen? Mensen denken dat zoiets in een democratisch land als Nederland niet kan. Maar dat kan dus wél. Ik word met argwaan bekeken en sta bij elke sollicitatie met 3-0 achter. Gelukkig vond ik uiteindelijk een baan bij Holland Casino, waar ik nu al jaren werk.'

Neergetackeld

'Nog altijd bekruipt mij het gevoel dat ik er niet bij hoor. Ik wil gelijk behandeld worden en niet buitengesloten worden. Ik was twintig jaar tijdens het generaal pardon, net twee jaar te oud, maar ook ik wil meer bereiken in het leven. Het voelt alsof ik een tackel krijg van achteren, alsof ik nog altijd het stempel asielzoeker op mijn voorhoofd draag. Dit heeft niets met democratie te maken.'

Onzekere toekomst

'Ik heb een Nederlandse vriendin. Als ik samen met haar een toekomst wil bouwen, dan heb ik dat paspoort ook hard nodig. Als ik wil trouwen, kinderen wil krijgen; ik weet niet wat er dan gaat gebeuren. Ik heb geen enkele zekerheid, ik mag hier blijven, maar stel dat een extreemrechtse partij aan de macht komt, die opeens andere beslissingen gaat nemen, wie kan mij dan garanderen dat ik hier mag blijven?'