Turkije: repressie en vervolging

Sinds de mislukte couppoging in Turkije in de zomer van 2016 is het aantal asielaanvragen door Turken in Europa en in Nederland aanzienlijk toegenomen. In 2019 vroegen 1251 Turken asiel aan in Nederland.

Wat gebeurde er na de coup?

In eerste instantie waren voornamelijk (vermeende) Gülenisten het doelwit van de zuiveringen die volgden na de couppoging,  maar na verloop van tijd liepen alle politieke opposanten van de Turkse regering – onder leiding van Recep Tayyip Erdoğan – het risico vervolgd te worden onder de vaag geformuleerde anti-terrorismewetgeving. Ontslagen en arrestaties bleven ook na de beëindiging van de noodtoestand in juli 2018 doorgaan. Terrorismebeschuldigingen steunen vaak op minimaal indirect bewijs. Door zuiveringen onder rechters en door een nieuw presidentieel systeem dat in juli 2018 van kracht werd is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht ernstig aangetast.

Waarom vluchten mensen uit Turkije?

Het toegenomen aantal asielaanvragen heeft te maken met het feit dat (vermeende) aanhangers van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen – die door de Turkse regering als het brein achter de couppoging gezien wordt – een grote kans lopen om vervolgd te worden door de Turkse overheid. Naast deze (vermeende) Gülenisten lopen ook critici van het regime, waaronder (pro-)Koerdische opposanten, journalisten, sociale mediagebruikers, mensenrechtenverdedigers en vakbondsvertegenwoordigers een risico op vervolging door de Turkse autoriteiten.

In september 2020 was er een nieuwe golf van arrestaties van politieke activisten, advocaten en andere vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld.

Belangrijkste groepen waarvoor gevaar dreigt

  • (Vermeende) Gülenisten;
  • Pro-Koerdische opposanten
  • Overige critici van de regering zoals  journalisten, sociale mediagebruikers, mensenrechtenverdedigers en vakbondsvertegenwoordigers;
  • Dienstplichtweigeraars: militaire dienstplichtweigering en desertie zijn strafbaar. De Turkse wet kent nog altijd niet de mogelijkheid van vervangende dienstplicht voor gewetensbezwaarden.

Cijfers

  • In 2019 vroegen 1251 Turken asiel aan in Nederland, in 2020 tot en met september zijn dat er 752. (Bron: IND Asylum Trends)
  • In heel Europa werden in 2019 24.685 eerste asielaanvragen door Turken ingediend (Bron: Eurostat)