Marta's verliesstation | Column Hazem Darwiesh

Tegenwoordig weet Marta niet meer hoe ze haar lange dagen in Aleppo moet doorbrengen. Zelfs voor haar geliefde planten op het balkon zorgt ze niet meer. Elke ochtend staat ze op haar balkon en neemt zichzelf voor om de planten te verzorgen, maar ze doet het niet. Terwijl ze zich afwendt van haar planten, denkt ze terug aan de tijd dat het balkon volstond met mensen en hun verhalen. In die tijd bezetten vele koffiekopjes de lege ruimtes tussen de planten.

Marta maakt zich niet langer zorgen over de geluiden van bombardementen. Vijf jaar geleden stopte haar interesse in de dingen die om haar heen gebeuren. Toen de oorlog Aleppo bereikte verlieten haar drie kinderen de stad, de een na de ander. Niets kan dat verlies compenseren. Zelfs de telefoontjes met haar kinderen doen er niet meer toe. Vaak beantwoordt ze hun telefoontjes niet eens. En als ze antwoordt, beëindigt ze het gesprek snel, omdat ze "huishoudelijk werk" heeft dat eigenlijk niet meer bestaat. 

Vanmiddag, toen ze het gordijn in de woonkamer dichtdeed om het zonlicht te weren, hoorde ze lawaai. Het was lang geleden dat ze zulke geluiden hoorde. 's Avonds kwam haar nichtje op bezoek en vertelde haar dat het de stemmen van kinderen waren die Moederdag vierden. Is het Moederdag? Ze bijt op haar lip en herinnert zich haar eigen Moederdagen toen de kinderen jong waren. Hoe ze hen altijd met veel cadeautjes naar het huis van hun grootmoeders bracht. Hoe het huis was gevuld met zussen en kinderen, gelach en liedjes. Het komt haar voor als een andere tijd, alsof ze het ooit in een boek gelezen heeft.

De nacht – die op haar wachtte sinds de zon opkwam – komt met zijn nachtmerries. Een kleine kaars licht op bij het beeld van de maagd Maria en ze bidt. Elke nacht keert ze terug naar haar herinneringen, toen haar kinderen nog jong waren. Hoe ze hen ondanks de barre omstandigheden met grote liefde opvoedde. En ze herinnert zich elke kind afzonderlijk. Kamt het haar van het ene kind, wast de andere in bad en maakt eten voor de derde. Draait de oude foto’s om van haar verre kinderen en zussen, die altijd op het tafeltje naast het bed liggen. Die foto's zijn de namen van degenen die haar verlieten sinds de oorlog kwam. Ze zijn hun stemmen, hun afscheidsgroeten toen ze weg gingen en de vele kleine herinneringen aan hen waarvan ze nooit had gedacht dat ze deze zou verliezen.

Tussen de foto's vindt ze een foto van haarzelf. Ze draagt een zwarte jurk en staat naast haar moeder en zus in de tuin van het ouderlijk huis. Op de achterkant van de foto staat: 'Moederdag 1983'. Het was haar eerste Moederdag sinds ze zelf moeder was geworden, een maand eerder was ze bevallen van haar oudste zoon. Ze herinnert zich haar moeders woorden op die dag: 'Kinderen zijn prachtig, niemand kan hen van je afnemen.' Maar haar oudste kind en zijn broers werden ouder. Niet alleen zij veranderden, Aleppo ook. De oorlog kwam en haar kinderen migreerden weg van haar. Net als Aleppo.

Ze pakt de foto's in. Terwijl ze de kaars naast haar bed uitblaast, komt de stem van een van haar kinderen van veraf naar haar toe. De foto’s vallen op het tapijt, het laatste voorwerp dat ze kocht in het oude Aleppo, samen met haar oudste zoon. Vóór de komst van de oorlog en vóór zijn vertrek. Ze laat de foto’s op de grond liggen en gaat bij het raam staan. Terwijl ze naar de klimroos van haar buurvrouw kijkt, denkt ze aan hoe alles wat weg gaat niet meer terug komt. En dat Moederdagen en haar geluk nu enkel bestaat uit het idee dat haar kinderen nu ergens op deze wereld veilig en gelukkig zijn.