Een dagje in het Openluchtmuseum: leerzaam, gezellig én boordevol herinneringen
In de molens, boerderijtjes en winkels verspreid over het terrein vertellen vrijwilligers van het museum over het leven in Nederland van honderd jaar geleden. Daarbij vallen de vluchtelingen van de ene verbazing in de andere. 'Dat de waterput tot 1923 werd gebruikt! Ik dacht dat Nederland al veel langer ontwikkeld was en waterleiding en wasmachines had', zegt de Syrische Maha (43).
Overeenkomsten
In een schuur met houten balken zijn de Eritrese Miliete en Tsige (50) niet weg te slaan bij een spintol. De in klederdracht gestoken vrijwilliger van het museum hoeft hen niet uit te leggen hoe de spintol werkt, want de vrouwen hadden er eentje toen zij nog in Eritrea woonden. Met glimmende ogen spinnen ze een plukje wol tot een mooie draad. Miliete: ‘Zo deden wij dat in Eritrea ook!’ Ze wijst op haar witte opslagdoek die ze zelf heeft gemaakt.
Ook de Eritrese Embaba (14) kijkt haar ogen uit. ‘Dit is écht leuk. Het is oude Nederlandse cultuur maar ik herken veel gebruiken uit Eritrea!’ Ze wijst op een ketel boven wat houtblokken op de grond. ‘In onze hut kookten wij ook zo. Met gedroogde mest van onze koeien en hout maakten we vuur.’ Haar moeder wrijft een traan weg. ‘Ze mist haar dorp’, zegt Embada.
In Eritrea leven de meeste mensen in de dorpen nog steeds op deze manier
In het dagelijks leven werkt Tedros als bezorger, maar vandaag is hij mee als tolk voor de bezoekers. Die taak past goed bij hem. ‘Ik houd van wereldgeschiedenis. Nu ik hier woon is het belangrijk de geschiedenis van Nederland te leren kennen. Ik heb al musea in Amsterdam en Nijmegen bezocht, maar in het Openluchtmuseum kun je je echt voorstellen hoe het leven in Nederland vroeger was. Dat lijkt heel erg op Eritrea, waar de meeste mensen nog steeds op deze manier in de dorpen leven.’
Even verderop maakt Maya (20) uit Syrië samen met andere meiden lachend selfies bij een molen. Ze is geïnteresseerd in oude geschiedenis, cultuur en kunst. Maya is stellig over het belang van musea. ‘Ook wij vluchtelingen moeten leren over de Nederlandse geschiedenis en de Nederlandse cultuur. Onze ouders zijn soms ouderwets, ze moeten leren dat meisjes hier ook ‘s avonds kunnen werken en dat je een afspraak maakt voordat je bij Nederlanders op bezoek gaat. Als we jullie cultuur begrijpen, kunnen we daar makkelijker in meegaan.’
Gedachten verzetten
Tijdens de lunch komt er allerlei lekkers uit de meegebrachte tassen. Er wordt gul gedeeld. Vrijwilliger maatschappelijke begeleiding Dick en Shehab (33) staan nog na te praten. ‘Het is belangrijk om iets leuks te doen', zegt Dick. 'Ik zie dat Shehab ontspant.’ Die knikt met een brede lach op zijn gezicht. ‘Hier is even geen stress’, legt hij uit.
Normaal blijven de zorgen door zijn hoofd spoken, want Shehab wacht al een lange tijd op duidelijkheid over zijn aanvraag voor gezinshereniging met zijn vrouw en kinderen. Maar vandaag vond hij zelfs de rust om vrienden te maken. 'Ik heb zelfs telefoonnummers uitgewisseld', zegt hij over het contact met andere vluchtelingen uit de groep. Dat geldt ook voor Sherien (36) uit Syrië, die op een bankje druk in gesprek is met haar nieuwe vriendinnen. Ze is alleen in Nederland en mist haar dochters van tien en twaalf die nog in Syrië zijn. Ze wijst op de vrouwen. ‘We zien elkaar wel eens in de supermarkt maar hebben nooit met elkaar gepraat. Nu blijkt dat we ook in Syrië vrijwel buren waren! Het klikt, we gaan afspreken.’
Ze spelen met andere kinderen, zoeken kikkervisjes en eten ijsjes
Ondertussen geeft vrijwilligster Marja een dikke knuffel aan Yamen (4) en Ubay (6), twee zoontjes van haar cliënten. ‘De kinderen vinden het geweldig in het Openluchtmuseum. Ze spelen met andere kinderen, zoeken kikkervisjes en eten ijsjes. Zo’n uitje is heel bijzonder voor hen, dat kunnen ze zelf niet zo makkelijk betalen. Hun ouders vinden het erg leuk om te zien hoe het vroeger in Nederland was. Ze vroegen zich af waarom er vroeger geen badkamers in Nederland waren, dat vonden ze maar vies.’
Inspiratie
Werktuigbouwkundig ingenieur Saba (31) keek met veel belangstelling naar de constructies van molens en gebouwen in het Openluchtmuseum. 'Dat hebben ze toen heel knap gemaakt.’ Hoewel zijn handen jeuken, zit ingenieurswerk er voorlopig niet in voor hem. Hij moet eerst Nederlands leren. Vier dagen per week gaat hij naar school. Zijn vele vrijwilligerswerk, zoals koken voor dak- en thuislozen, moet ervoor wijken. ‘Ik wil me helemaal focussen op de taal, Nederlands is echt moeilijk.’ Zijn maatschappelijk begeleider Meike lacht. 'Met de taal komt het wel goed, Saba kan zelfs al grapjes maken in het Nederlands.’
Aan het eind van de dag gaat de groep voldaan naar huis. Ook Nelleke, vrijwilliger maatschappelijke begeleiding kijkt terug op een geslaagd bezoek. ‘Het was een gezellige, ontspannen dag. Mensen hebben een indruk gekregen van hoe het vroeger in Nederland was en óók heel belangrijk: er zijn nieuwe contacten ontstaan.’
Welkom in het museum is op initiatief van VluchtelingenWerk Nederland, de VriendenLoterij en het Prins Bernhard Cultuurfonds opgezet om vluchtelingen op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de geschiedenis, kunst en cultuur van ons land.
Samen bouwen we aan de toekomst
Dankzij de hulp van onze donateurs en vrijwilligers kunnen wij vluchtelingen helpen met het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland. Help jij ook mee met een gift, zodat vluchtelingen kunnen bouwen aan een leven in veiligheid?