Zorgen over wachttijden asielprocedure

Eindeloos nummertjes trekken

Vluchtelingen die naar Nederland komen moeten en willen snel aan de slag met het leren van de taal en het zoeken naar werk. Maar wie nu asiel wil aanvragen mag nog lang nummertjes blijven trekken.

Als de asielprocedure na twintig weken begint, stelt de IND de beslistermijn in de meeste gevallen weer met een half jaar uit. Wie mag blijven moet in het AZC wachten op huisvesting. Dan krijgen statushouders drie jaar de tijd om te slagen voor het inburgeringsexamen. Maar ook daar liepen de wachttijden hoog op, tot maximaal 20 weken in december. De uitslag laat vervolgens nog tot twee maanden op zich wachten. Wie alle examens in een keer haalt heeft geluk, want anders begint het wachten van voor af aan.

Als op de achtergrond nog een gezinsherenigingsprocedure loopt, neemt ook dit ruim een jaar in beslag. Wie bezwaar maakt tegen de uitkomst van die procedure begint aan een nieuwe oefening in geduld, want meer dan de helft van de bezwaarzaken wordt op dit moment niet binnen de wettelijke termijn behandeld. Dit kost weer een extra jaar waarin de focus niet ligt op integratie, maar op gezinsleden in of rond het land van herkomst.

Geen duidelijke oorzaak

Dat asielzoekers nu ook lang moeten wachten voordat de asielprocedure daadwerkelijk begint vindt VluchtelingenWerk kwalijk. Des te meer omdat er geen duidelijke oorzaak is te vinden voor de vertraging. Na een korte piek in 2015 en 2016 nam het aantal aanvragen net zo snel weer af. De afgelopen twee jaar bleef het aantal asielaanvragen laag en stabiel. Er is dus duidelijk geen sprake van overmacht. De vluchtelingenorganisatie vindt dat het op tijd beoordelen van asielaanvragen meer prioriteit moet krijgen. Zo weten asielzoekers snel waar ze aan toe zijn, en kunnen ze zich ook snel richten op hun integratie of terugkeer naar hun land van herkomst. Bovendien kunnen vluchtelingen pas na hun asielprocedure gezinshereniging aanvragen. Hierdoor blijven sommige gezinsleden langer in een onveilige situatie.

Slecht voor de integratie

De stapeling van wachttijden frustreert de integratie van vluchtelingen die een verblijfsvergunning krijgen. Zij willen en moeten zo snel mogelijk integreren en meedoen in de samenleving. Door de wachttijden duurt het niet alleen langer voor ze aan de slag kunnen, maar neemt ook hun actieve houding af. Dit concludeerde de WRR in het rapport Geen tijd te verliezen (2015), wat voor de overheid aanleiding was om procedures sneller en efficiënter te maken. Onlangs bleek uit CBS-cijfers dat van de statushouders die in 2014 naar Nederland kwamen na 3 jaar slechts 11% werk had gevonden. VluchtelingenWerk waarschuwt voor een herhaling van fouten uit het verleden en oplopende integratieachterstanden als de wachttijden niet snel worden teruggedrongen.

• NRC bericht vandaag over deze kwestie Wachttijden voor besluit asielaanvraag toegenomen