Lisse: 2018 in cijfers

In Lisse zijn in 2018, in samenwerking met de gemeente, 27 statushouders gehuisvest. Daarmee heeft de gemeente een kleine achterstand (van 5) op de door het Rijk vastgestelde taakstelling.

• 27 statushouders gehuisvest
• 11 volwassenen, 16 kinderen
• 15 mannen, 12 vrouwen
•  grootste groepen: Syriërs  en Eritreeërs  (beide 9)
•  8 beschikbaar gestelde woningen

Spreekuur/infopunt

Er bestaat een grote informatiebehoefte met betrekking tot de vaak complexe asielvraagstukken en (specifieke onderdelen van) de vreemdelingenwetgeving. Ook zijn er veel vragen over rechten en plichten van toegelaten vluchtelingen, over bijvoorbeeld taalonderwijs en inburgering. Om alle in de gemeente wonende vluchtelingen goed te informeren hebben we infopunten en spreekuren waar we vragen beantwoorden en hen op weg helpen. Vaak kunnen we dat zelf, soms verwijzen we door naar andere voorzieningen en instanties.

•  790 bezoekers aan onze spreekuren

In ons kantoor kunnen statushouders terecht bij open spreekuren. Op dinsdagmiddag en vrijdagochtend is er een algemeen spreekuur. Hier kunnen mensen terecht met algemene en kleine vragen. De vaste begeleider begeleidt de statushouder buiten het spreekuur om en heeft dan de tijd om grote of intensieve begeleidingsvragen op te pakken.
Elk spreekuur wordt bemand door ca. 4 maatschappelijk begeleiders. De teamleider is aanwezig om te ondersteunen bij complexe vraagstukken. Waar meer tijd nodig is om een statushouder te ondersteunen bij een specifieke vraag, worden aparte afspraken gemaakt met de vaste begeleider. Het aantal maatschappelijk spreekuur contacten dat hierboven is vermeld staat los van het aantal gesprekken ‘aan huis’ of de afspraken die de vaste begeleider buiten het spreekuur om maakt.

Juridische begeleiding/gezinshereniging

Onze juridische begeleiding en ondersteuning bij gezinshereniging is uniek. Onze mensen begeleiden vluchtelingen tijdens de asielprocedure, gezinsherenigingsprocedure, naturalisatie en meer. Komen de vrijwilligers en teamleiders er op de locatie niet uit dan nemen ze contact op met de Helpdesk van het Landelijk Bureau. Die Helpdesk bestaat uit een team juristen op gebied van asiel, integratie en consulenten landeninformatie.
Onze juridische begeleiding in de gemeente is voor personen die als asielzoeker naar Nederland gekomen zijn, die een (tijdelijke) vergunning hebben, die gehuisvest zijn in de gemeente en die verblijfsrechtelijke vragen hebben. Wij helpen bij onder meer het verkrijgen en/of verlengen van verblijfs- en reisdocumenten en we bewaken lopende procedures op termijnen en zorgvuldigheid. We zorgen er ook voor dat cliënten beschikken over informatie om bij afwijzing van de asielaanvraag een weloverwogen keuze te maken voor terugkeer, doormigratie of illegaliteit. We monitoren wat er gebeurt, signaleren trends en ontwikkelingen en rapporteren dat aan de gemeente.

•  1 nieuw dossier in 2018
•   totaal aantal dossiers: 6
•  3 afgeronde dossiers     

In Hillegom is éénmaal per 2 weken een juridisch spreekuur geleid door een juridisch vrijwilliger. Een tweede juridisch vrijwilliger is eind 2018 gestart met inwerken en het volgen van benodigde cursussen. Ook cliënten uit Lisse komen naar dit spreekuur bij juridische vragen.
Cliënten kunnen op dit spreekuur terecht met allerlei vragen, maar de meeste gaan over gezinsherenigingsprocedures. Het indienen van bewijsstukken, evt. bezwaar aantekenen als niet positief beschikt is, zijn tijdrovend. Statushouders moeten vaak lang wachten op een positief besluit van de IND hetgeen veel onzekerheid en stress met zich mee brengt. Vanwege drukte en onvoldoende capaciteit bij de IND hebben statushouders in 2018 beduidend langer moeten wachten op zekerheid.
Naast gezinsherenigingszaken zijn er in toenemende mate vragen over het verlengen van verblijfsvergunningen, wordt advies en informatie gevraagd over mogelijkheden gezinshereniging, situatie van achterblijvende familieleden, bemiddeling richting advocaat t.b.v. echtscheiding en de aanvraag van verblijfsdocumenten voor pasgeborenen.

Samenwerking, voorlichting en belangenbehartiging

VluchtelingenWerk signaleert wanneer er obstakels of knelpunten zijn voor succesvolle integratie. Deze obstakels kunnen ontstaan door leemtes in het aanbod aan voorzieningen, maar ook door de persoonlijke omstandigheden van de vluchteling. Ook signaleert VluchtelingenWerk het niet juist toepassen van wet- en regelgeving of de leemtes en uitsluitingsmechanismen daarin – alsmede discriminatie, en onderneemt daarop actie. VluchtelingenWerk Lisse beantwoordt daarnaast publieksvragen en geeft voorlichting om het draagvlak in de samenleving voor opvang en integratie van vluchtelingen te behouden/vergroten. Om dat draagvlak zo groot mogelijk te houden wordt nadrukkelijk samengewerkt met de gemeente en andere lokale organisaties.
Belangrijke samenwerkingspartners in de gemeente zijn de ISD (WMO, Participatiewet, Schulddienstverlening). Wij zijn blij met de goede samenwerking met gemeente en ISD in 2018. Korte lijnen en vaste contactpersonen maken dat we bij problemen snel kunnen handelen. De organisatie van het leerlingenvervoer is in 2018 sterk verbeterd waardoor de continuïteit van de schoolgang nu gewaarborgd is. Ook konden statushouders in 2018 in toenemende mate gebruik maken van extra taalaanbod van de ISD. Deze aanvulling op het reguliere inburgeringspakket is zeer zinvol en een belangrijke aanvulling op het bestaande aanbod.
Andere samenwerkingspartners zijn Stek, WelzijnsKompas, Kwadraad, inburgeringsinstanties , MEE, CJG, GGD, huisartsen en tandartsen, Voedselbank, regulier onderwijs, Taalklas en ISK, lokale kerken, bibliotheek, etc.
Met het sociaal wijkteam is de samenwerking goed. Op het moment dat het nodig is, weten wij elkaar te vinden. Overleg was er ook in 2018 over het versterken van de samenwerking.

Maatschappelijke begeleiding (MB)

De maatschappelijke begeleiding bestaat uit het stimuleren van participatie en integratie. Dit is maatwerk en richt zich erop vluchtelingen in de samenleving zelfstandig hun weg te leren vinden. Vluchtelingen leren vaardigheden om zaken zelf te regelen. De maatschappelijke begeleiding is methodisch van opzet. De ruggengraat wordt gevormd door individuele coachingsgesprekken.
Het doel van de maatschappelijke begeleiding is toenemende zelfredzaamheid en participeren in de maatschappij: de vluchteling leert zelfstandig gebruik te maken van de benodigde voorzieningen, is in staat daarin zelf keuzes te maken en kan uiteindelijk een nieuw leven in de gemeente opbouwen als volwaardig participerend burger. De aanpak in dit proces heeft een coachend karakter en is in samenwerking met andere organisaties in het sociale domein.
Onze begeleiders zijn veelal ook het best in staat – door hun goede contacten met de cliënten – hun leefsituatie en mogelijkheden te inventariseren. Ze kunnen doorverwijzen als er (juridische) zaken mislopen, ze signaleren en rapporteren als er op wat voor een vlak ook stagnatie optreedt.

•  11 gestarte trajecten mb, eerste jaar
•  18 gestarte trajecten mb, tweede jaar

In 2018 zijn 11 trajecten maatschappelijke begeleiding voor volwassenen opgestart. In deze traject ‘liften’ ook 16 kinderen mee. In de trajecten worden de kinderen meegenomen omdat er ook voor hen veel werk te doen is. Dan gaat het bijvoorbeeld om het regelen van kinderopvang, het wennen en aanmelden op een nieuwe school, de contacten en afspraken bij de jeugdgezondheidszorg, het signaleren van knelpunten in de gezinnen, etc.
Vanuit 2017 liepen nog 18 trajecten voor statushouders door.

Iedere statushouder wordt gekoppeld aan een vaste begeleider. Hiermee is continuïteit in de begeleiding gewaarborgd. In de eerste fase van vestiging is het contact met de begeleider intensief. De begeleider is dan vaak meerdere dagdelen per week voor en met de statushouder aan het werk om alles te regelen. Zodra alles goed loopt varieert de frequentie van contact van 2 keer per week tot 1 keer per maand. De maatschappelijk begeleider houdt bij of hij een statushouder al een tijdje niet heeft gesproken. Dan neemt de begeleider zelf actie en nodigt statushouder uit op kantoor of brengt een bezoek aan huis. De huisbezoeken zijn vaak tijdsintensief omdat de gastvrijheid èn waardering voor het werk van de vrijwilligers groot is.

Inburgering

In de gemeente Lisse is de inburgering in 2018 verzorgd door diverse inburgeringsaanbieders. De meeste statushouders uit Lisse hebben in 2018 inburgeringslessen gevolgd bij Harmonie Taal en Kreda. Ook gingen enkele statushouders naar Delken en Boot. Helaas is deze laatste eind 2018 failliet gegaan.
Aanvullend aan de inburgering adviseren wij statushouders om de Nederlandse taal ‘op te zoeken’. Blijf niet thuis want oefenen kan overal. Het Taalpunt in de bibliotheek, is een welkome aanvulling op de inburgeringslessen. Wekelijks kunnen de mensen hier terecht om op verschillende niveaus te werken aan de beheersing van de Nederlandse taal. De doorverwijzing naar het Taalpunt verloopt goed vanwege de uitstekende bemiddelende rol van vrijwilligers van VluchtelingenWerk die ook betrokken zijn bij het Taalpunt.

@Home

In het najaar heeft een groep vrouwen uit de Bollenstreek deelgenomen aan @Home, een project van VluchtelingenWerk i.s.m. GGD en CJG over opvoedingsondersteuning. In totaal hebben 5 vrouwen uit Lisse een aantal bijeenkomsten bijgewoond. Vanwege het ontbreken van kinderopvang hebben zij helaas niet aan alle bijeenkomsten kunnen deelnemen. In de 8 bijeenkomsten van elk ca. 2 uur, werd gesproken over opvoeding, waarbij de moeders met elkaar ervaringen konden uitwisselen. Tevens gaf het CJG informatie over opvoeden en gezondheid. In de gesprekken kwamen de verschillen en overeenkomsten tussen opvoeding in Nederland en het land van herkomst aan bod. De bijeenkomsten gaven vrouwen de gelegenheid met elkaar te praten over hoe ieder omgaat met de opvoeding in Nederland.

Participatieverklaringstrajecten (PVT)

Als gevolg van de wijziging van de Wet Inburgering moeten statushouders en nieuwkomers die op of na 1 oktober 2017 inburgeringsplichtig zijn, deelnemen aan een participatieverklaringstraject en de participatieverklaring ondertekenen. Dit nieuwe onderdeel van het inburgeringsexamen moeten zij afronden binnen een jaar na hun eerste huisvesting in een gemeente.
VluchtelingenWerk Lisse biedt in opdracht van de gemeente al sinds 2016 participatieverklaringstrajecten aan statushouders aan. In 2018 hebben vanuit Lisse 11 cliënten het traject met succes gevolgd. Het traject wordt verzorgd door een getrainde gespreksleider in dienst van VluchtelingenWerk die ook de taal van de deelnemers spreekt.

• 11 trajecten pvt

In 2018 zijn in totaal 4 Arabische groepen, 2 Farsi/anderstalige groepen en 1 Tigrinya groep gedraaid.

Het participatieverklaringstraject voor statushouders bestaat uit 8 interactieve bijeenkomsten van 3 uur en een feestelijke afsluiting en wordt gehouden voor statushouders uit de 5 gemeenten in de Bollenstreek.
Tijdens deze bijeenkomsten maken de deelnemers intensief kennis met de rechten, plichten en fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving. Ook de Nederlandse grondwet, democratie en rechtstaat komen uitgebreid aan bod. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een korte film, brochures en ander materiaal ontwikkeld door ProDemos.
Een medewerker van de GGD komt voorlichting geven over hoe de gezondheidszorg in Nederland is georganiseerd en hoe je gezondheidsproblemen kunt voorkomen. Het thema opvoeding en de rol van ouders en instanties wordt eveneens behandeld.
Omdat veel nieuwkomers de verkeersregels niet kennen wordt stilgestaan bij de veiligheid op straat en krijgt iedereen een boekje met de belangrijkste regels mee.
Deelnemers worden geïnformeerd over het onderwijssysteem en de rechten en plichten rond arbeid en het vinden van werk. Tijdens de bijeenkomsten wordt het belang van participatie, eigen verantwoordelijkheid en inburgering benadrukt. Om hen te inspireren en te motiveren om vrijwilligerswerk te gaan doen wordt door Stichting Present Bollenstreek een vrijwilligersactiviteit georganiseerd. Deelnemers hebben o.a. bij de speeltuin Jeugdland in Hillegom spelletjes gedaan en bij Marente Revalidatie in Warmond een gezellige middag verzorgd voor de bewoners met zelfgemaakte hapjes , muziek en dans.
Het hele traject wordt afgesloten met de ondertekening en overhandiging van de participatieverklaring waarbij iedere deelnemer een typisch Hollands product mee krijgt in de vorm van een pakje stroopwafels.

Organisatie

Het kantoor van VluchtelingenWerk Lisse bevindt zich aan de Grachtweg, dichtbij Stek en de ISD. Twee keer per week is hier een inloopspreekuur, één keer per twee weken een juridisch spreekuur op locatie in Hillegom. Buiten deze spreekuren om vindt begeleiding door de vaste begeleider op kantoor of aan huis plaats.
De maatschappelijke begeleiding is in handen van een team betrokken en deskundige vrijwilligers. Eind december 2018 hadden we 10 maatschappelijk begeleiders, 3 tolken, 5 arbeidscoaches en 1 belastingdeskundige. Tevens hebben we een stagiaire, een oud-cliënte van VluchtelingenWerk, die bij ons een deel van haar stage voor een Entree opleiding volgt. Het team is stabiel in omvang. Het team maatschappelijk begeleiders is in 2018 met één vrijwilliger versterkt. We hebben helaas afscheid moeten nemen van een tolk omdat hij het niet meer kon combineren met werk en opleiding. Het team arbeidscoaches is gegroeid om ook in Lisse meer VIP-trajecten te kunnen gaan aanbieden. Verwachting is dat eind februari 2019 een VIP-traject zal starten. Tevens is er in 2018 een wisseling van teamleider geweest. Jacqueline van Nieuwkerk is in september vertrokken, haar functie is vanaf die datum overgenomen door Christina Dominicus. Christina was reeds teamleider in Hillegom en hierdoor in Lisse snel ingewerkt.
De vrijwilligers hebben diverse achtergronden en daarmee vullen verschillende expertises elkaar goed aan. Een greep uit de achtergronden: administratie, ICT, teamleider, jeugdzorg, arbeidsbemiddelaar, zorg, leerkracht.
Werken als maatschappelijk begeleider vraagt grote expertise op het gebied van bijvoorbeeld sociale zekerheid, kinderopvang, scholen, huisvesting, financiële thuisadministratie, vrijwilligerswerk, maar ook de kunst om informatie op begrijpelijke wijze over te dragen aan de statushouder. We zijn blij dat we tijdens spreekuren ondersteuning kunnen krijgen van vrijwillige tolken maar benadrukken telkens weer dat de voertaal op ons kantoor de Nederlandse taal is. De tolken assisteren zodra met communicatie in de Nederlandse taal essentiële dingen niet worden begrepen.