Standpunt | Discretionaire bevoegdheid

Tot mei 2019 had de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de mogelijkheid om een uitzondering te maken als het beleid onevenredig hard uitpakt voor een individuele asielzoeker. In zo’n uitzonderlijke situatie kon de staatssecretaris gebruik maken van de discretionaire bevoegdheid om iemand alsnog een een verblijfsvergunning toe te kennen. In mei 2019 is de discretionaire bevoegdheid afgeschaft. De IND kan nu alleen nog maar in de eerste procedure toetsen of sprake is van schrijnende omstandigheden. Voorheen verleende de staatssecretaris gemiddeld 100 vergunningen per jaar, het afgelopen jaar maakte de directeur van de IND maar 4 uitzonderingen.

Discretionaire bevoegdheid moet terug

VluchtelingenWerk vindt dat de discretionaire bevoegdheid terug moet keren bij de staatssecretaris. Wij kennen in Nederland een strikt asiel- en migratiebeleid. Door toepassing van de discretionaire bevoegdheid kan een staatssecretaris beleid dat voor een individu inhumaan uitpakt, corrigeren. Het asielbeleid is immers niet 'sluitend' - het is dat nooit geweest en zal dat ook nooit worden.

Denk aan lessen uit de kindertoeslagenaffaire 

Er moet altijd een mogelijkheid bestaan om in individuele, uitzonderlijke en schrijnende situaties af te wijken als het beleid in een specifieke situatie onredelijk uitpakt. Dit blijkt ook uit de toeslagenaffaire; de les hieruit is dat de menselijke maat terug moet in het bestuursrecht, waar het asiel- en migratiebeleid ook onder valt. Het beleid is zo strak ingekaderd dat sommige mensen simpelweg vermorzeld worden door het systeem.

Werkbaar in de praktijk 

Schrijnende omstandigheden ontstaan vaak pas tijdens of na afloop van de asielprocedure, als mensen al wat langer in Nederland zijn. Bijvoorbeeld door het overlijden van een familielid, ernstige medische problemen, of bijzondere omstandigheden waardoor iemand rechteloos tussen wal en schip belandt. De IND toetst slechts aan het begin van procedure. Dit werkt niet in de praktijk.