Fereshteh en haar gezin konden alleen maar huilen toen ze kamp Moria zagen

Fereshteh hangt de was op voor haar kleine tent in Moria, een van de meest beruchte opvangkampen voor vluchtelingen op het eiland Lesbos. Met haar heldere en open blik is ze een opvallende verschijning. Ze oogt krachtig ondanks de moeilijke omstandigheden. Fereshteh wil ons wel vertellen hoe het is om hier als vluchteling te wonen.

De levensloop van Fereshteh is bepaald door kwade machten, die haar van de ene plaats naar de andere hebben gejaagd. 'Ik kom oorspronkelijk uit Afghanistan, maar op mijn derde ben ik gevlucht naar Iran. We zijn teruggegaan naar Afghanistan omdat we hoopten dat het er nu veiliger zou zijn, maar dat was niet het geval.' Fereshteh en haar gezin zagen geen andere mogelijkheid dan een veilig heenkomen zoeken in Europa.

De jungle van Moria

Na een barre, dagenlange vlucht bereikten Fereshteh en haar man, dochter van zestien en zoontje van anderhalf de kust van Lesbos. Het regende, ze sliepen buiten op de grond. Het was evengoed een oplichting, maar na een nachtje slapen op een uitrustplek bracht men het gezin naar kamp Moria, of liever: naar 'de jungle' – het gebied buiten het overvolle kamp waar vluchtelingen opeengepakt wonen in tentjes en zelfgemaakte bouwseltjes.

Buiten slapen

'Toen we de tentjes zagen… op die eerste dag in Moria konden we alleen maar huilen.' Vier pallets kreeg het gezin, plus een tent om daar bovenop te zetten. 'Je kon er met maximaal twee of drie mensen in slapen. Mijn man bleef ’s nachts buiten. Later konden we een paar pallets toevoegen. En toen een gezin hier in de buurt naar Athene vertrok, gebruikten we hun materiaal om de tent te vergroten.'

Het aanbouwseltje bestaat voornamelijk uit dekens, plastic en een geïmproviseerde deur. 'Vooral 's nachts is het erg zwaar,' vertelt Fereshteh. 'Het kan hier hard regenen en waaien, en dan beweegt alles, het maakt een hels kabaal. Mijn man hield de deur vast om te zorgen dat die niet los zou waaien. Ik hield mijn zoontje tegen me aan, mijn hart bonsde.' Of het bouwsel mag blijven staan is maar de vraag. 'We zagen bij anderen al dat de organisatie het afpakte – er is onvoldoende ruimte.' Fereshteh vertelt het allemaal rustig en beheerst. Haar man kijkt toe, hij zegt niet veel. Alleen zijn ogen spreken van een groot verdriet waar wij niet van weten.

Het ruimtegebrek wreekt zich op alle fronten. Fereshteh: 'Ik ben een paar keer naar de dokter geweest. Daar waren veel moeders en kinderen met brandwonden. De tentjes zijn te klein om in te koken en buiten is er ook geen plek. De mensen krijgen kokend water of gloeiend hete olie over zich heen.' Voor kinderen is er bovendien onvoldoende gezonde voeding, laat staan adequaat onderwijs. 'Het eten is matig. Een Nederlandse organisatie brengt soms fruit of vers sap,' vertelt Fereshteh. 'En er zijn wat Afghaanse mensen die Engelse en Duitse les geven. Onze dochter gaat naar Duitse les.'

Nachtelijke gevechten

En hoe is het met de veiligheid? 's Nachts wordt er veel gedronken, dan zijn er gevechten. Vroeg in de avond gaan we naar de wc's, daarna niet meer. Als onze dochter 's avonds ergens naar toe moet, gaan we met haar mee. Mensen doen elkaar hier slechte dingen aan.'

Fereshteh en haar gezin zijn inmiddels 'kwetsbaar' verklaard. Dat betekent dat ze de verdere procedure niet in Moria hoeven afwachten, maar naar het vasteland mogen. 'We wachten nu op onze tickets om naar Athene te gaan. Ze hebben ons verteld dat het nog wel een jaar kan duren voordat de procedure is afgerond. Maar de omstandigheden in Athene zijn wat beter, hoorden we.'

Opkrabbelen

Hoe krabbelt het gezin van Fereshteh telkens weer op? Hoe stopten ze met huilen na hun aankomst in Moria? 'We hebben al zoveel ontberingen doorstaan, we besloten dat we moesten dealen met de situatie, om een plek te vinden voor een vreedzaam bestaan,' zegt Fereshteh. Haar man, die tot nu toe zo stil was, vult aan: 'En een betere toekomst voor onze kinderen.'