Het Italiaanse VluchtelingenWerk

‘Discriminatie, uitbuiting en verhinderde toegang tot maatschappelijke en juridische bijstand: vluchtelingen en migranten die hier aankomen hebben heel wat om tegenop te boksen. Íedereen die daar behoefte aan heeft, kan elke woensdagmiddag terecht op ons spreekuur. Mensen komen langs met vragen over documenten, ziekenhuisbezoeken of voor hulp bij vertalingen, bijvoorbeeld.’

‘Naast het wekelijkse spreekuur en de werkzaamheden die daaruit voortvloeien, houden we ons bezig met actuele ontwikkelingen in de stad Palermo en de omgeving. Zo signaleerden we recentelijk dat vrouwen en kinderen geen toegang kregen tot de hostels voor asielzoekers en daardoor op straat belandden. En op dit moment focussen we ons op de misstanden rondom de olijvenoogst.’

‘Door het gebrek aan mogelijkheden en structurele problemen in de landbouwsector, vallen veel vluchtelingen en migranten ten prooi aan uitbuiting. De luxe, authentiek Italiaanse olijfolie die in veel keukens staat? Grote kans dat die, onder slechte omstandigheden, is gemaakt door vluchtelingen en migranten. Zij wonen langs de olijfvelden in zelfgebouwde hutjes, op slechts een paar kilometer van de bijna verlaten Italiaanse plattelandsdorpjes, vol leegstaande huizen.’

‘Wij bezoeken de tijdelijke tentenkampen en geven de werkers voorlichting over rechten en andere arbeidsmogelijkheden. Onlangs brandde een van de kampen, in Campobello di Mazara, bijna volledig af. Ngo’s en vakbonden hielpen de dakloze migranten aan nieuwe kleding en spullen. Een mooi gebaar, zeiden we. Maar laten we, in plaats van doneren, nou eens zorgen dat deze sloppenwijken niet meer hoeven te bestaan. Want als de olijven geplukt zijn, moeten de tomaten geoogst worden en herhaalt het probleem zich ergens anders.’

‘Een mooie ontwikkeling is dat steeds meer ervaringsdeskundigen zich aansluiten bij onze organisatie. Eén van hen is de 32-jarige Cheikh uit Senegal. Hij werd in 2016 na aankomst gevangengenomen omdat hij de vluchtboot bestuurde vanuit Libië. De afgelopen jaren arresteerde de Italiaanse politie duizenden migranten omdat zij, als de bestuurder van de boot, volgens de wet worden aangezien als de mensensmokkelaar. Hoewel dit vaak ook maar “gewoon” migranten zijn, verdwijnen zij soms jaren of zelfs decennia in de cel.’

‘De ervaring van Cheikh was de start van ons onderzoek From Sea To Prison. Het rapport laat zien dat honderden migranten door de wet te maken krijgen met zinloze, oneerlijke processen. Helaas geeft Italië – net als andere Europese landen – vaak prioriteit aan het criminaliseren van migratie, in plaats van investeren in bescherming en legale toegangswegen. De deals tussen Europa en Turkije of tussen Italië en Libië zijn tekent voor die strategie. Ze zorgen niet voor minder vluchtelingen, maar maken de reis alleen maar gevaarlijker.’

‘Onze hoop is dat onze steun voor vluchtelingen en migranten in de toekomst helemaal niet meer nodig is, omdat de problemen en het onrecht waar zij tegenaanlopen is gestopt. Als dat moment is bereikt, kunnen wij ons als Porco Rosso weer bezighouden met datgene waarvoor we eigenlijk ooit zijn opgericht: mensen in de buurt met elkaar verbinden via cultuur. Maar helaas, zolang Italië en Europa haar gewelddadige en soms zelf illegale grensbewakingsstrategie in stand houden, zullen wij ons moeten blijven inzetten voor de mensen die zich daartegen proberen te verzetten.’