Teamleider Henk werkt in groot azc: ‘Bewoners hebben geen idee wat ze moeten doen’
In afwachting
In het azc in Harderwijk wonen zo’n 800 mensen: alleenreizende minderjarigen, mannen, vrouwen en gezinnen. Het zijn allemaal vluchtelingen die de asielprocedure al hebben doorlopen. Ze zijn in afwachting van de beslissing van de IND of hebben bijvoorbeeld al een verblijfsvergunning en wachten op een eigen plek om te wonen.
Luisteren en doorverwijzen
Vier dagen per week houden Henk en zijn team een spreekuur om de vragen van bewoners te beantwoorden. ‘De voornaamste vragen zijn: wanneer ben ik aan de beurt? Wanneer krijg ik een advocaat? En misschien wel de meest voorkomende: wanneer krijg ik mijn BSN-nummer, want ik wil werken. Het zijn veel vragen waar ik geen antwoord op heb. Maar we zien de mensen, luisteren naar ze en verwijzen ze zo goed mogelijk door.’
Begeleiding bij gezinshereniging
Buiten het spreekuur om, begeleidt Henk de bewoners met allerlei andere juridische zaken. Met gezinshereniging, bijvoorbeeld. ‘Zo’n aanvraag moet je binnen drie maanden na het verkrijgen van je verblijfsvergunning doen. Wij checken dan: voldoe je aan de voorwaarden? En we leggen uit welke stukken er nodig zijn.’
Hulp bij terugkeer
Ook als bewoners een negatieve beschikking van de IND krijgen, staan Henk en zijn team paraat: ‘Het is leuk als iemand een positieve beschikking krijgt. Natuurlijk. En ik ben blij als iemands gezin naar Nederland mag komen. Maar ik zie het ook als een succes in mijn werk als ik iemand na een negatief oordeel heb kunnen bewegen om vrijwillig terug te keren, in plaats van de illegaliteit in te gaan.’
Vluchtverhaal analyseren
Op opvanglocaties waar vluchtelingen hun asielprocedure doorlopen - waar Harderwijk er dus geen van is - geeft VluchtelingenWerk ook voorlichting over de procedure en bieden medewerkers en vrijwilligers de kans om een zogeheten vluchtverhaalanalyse te maken.
‘Het in kaart brengen van zo’n vluchtverhaal is heel belangrijk’, vertelt Henk, die vóór Harderwijk op andere opvanglocaties werkte waar ze veel van dit soort analyses deden. ‘Vanwege cultuurverschillen zijn er veel mensen die niet de dingen vertellen die juist heel belangrijk zijn.’
Hij noemt als voorbeeld: ‘Als je uit een Afrikaans land komt en er is een risico op besnijdenis, is dat een reden om een vergunning te krijgen. Wij maken duidelijk dat je hier gewoon over dat soort dingen kunt praten. En ook dat je dat aan het begin van je procedure moet doen, anders daalt je geloofwaardigheid.’
Belangrijke tips
Ook benadrukt Henk het belang van de algemene voorlichting aan de start van iemands procedure: ‘Ik zei altijd: schrijf alles op, want je bent misschien pas over anderhalf jaar aan de beurt met je gehoor en dan weet je het niet meer. Wat was de precieze situatie? Gebruik de tijd die je nu hebt voor je research. Dat zijn echt tips die belangrijk zijn.’
Onmisbaar
De juridische begeleiding die VluchtelingenWerk in de verschillende stadia van de asielprocedure biedt, is volgens Henk onmisbaar: ‘Alle stukken van de IND en de advocaat zijn in het Nederlands en aan heel veel stukken zijn termijnen verbonden. Mensen hebben geen idee wat ze moeten doen of waar ze aan toe zijn als onze begeleiding er niet is.’