Van Congo naar het Friese Balk: het verhaal van Mashande

Mashande had nog nooit van Nederland gehoord toen hem, in een vluchtelingenkamp in Oeganda, door de UNHCR werd verteld dat hij daar naar toe zou gaan. Inmiddels woont hij met zijn vrouw Esperance (30) en vier kinderen in Balk. Een heel verschil met zijn thuisland Congo.

'Maar Nederland is goed. Koud, maar goed.' Er was in Congo 'veel oorlog en geweld', vertelt hij. Zeker in de regio Rutchuru aan de oostkant van het land, tegen de grens met Oeganda. Mashande had er een fietsenzaak, maar het etnisch geweld dwong hem in 2009 de vlucht te nemen naar het buurland.

Jarenlang woonde hij met zijn gezin in een groot vluchtelingenkamp, waar hij weer een bescheiden eigen fietsenzaak opbouwde. In 2019 kreeg hij de kans op hervestiging: Nederland nam een grote groep vluchtelingen op en Mashande mocht mee.

In een hotel in Kampala kregen hij en nog enkele tientallen andere vluchtelingen les over Nederland. 'Daar leerden we van alles. Over hoe koud het hier is, hoe een wasmachine werkt, hoe het gas waar je op moet koken en dat Nederland een waterland is waar iedereen kan zwemmen.'

In juni 2019 arriveerde hij in azc Balk, ruim een half jaar later kreeg hij daar ook een eigen huis. Mashande: 'In het azc werkte ik als fietsenmaker voor de bewoners. Een vrijwilliger van VluchtelingenWerk regelde dat ik toen een baan kreeg in een fietsenwinkel vlakbij.' Toen er een woning vrijkwam in het dorp Ter Apel dreigde een verhuizing, maar dankzij Mashandes nieuwe werkgever - fietsenmaker Michiel Hoek uit Oudemirdum - woont hij nu nog steeds in Balk. Mashande: 'Michiel wilde mij niet kwijt. Hij heeft toen gevraagd of ik hier in de buurt mocht wonen, zodat ik bij hem kon blijven werken.'

Gelukkig maar, want in Balk voelt hij zich thuis. 'Het is een mooi, rustig dorp met goede mensen. Ik wil hier altijd blijven wonen. De meeste mensen zijn ook aardig, op een aantal na. Zo zijn er mensen die me niet groeten op straat, en soms mogen mijn kinderen niet met andere kinderen spelen. Dat doet pijn, kinderen moeten altijd met elkaar kunnen spelen.'

Nu, na twee jaar, spreekt Mashande goed Nederlands en zelfs een paar woordjes Fries. 'Het Nederlands is niet zo moeilijk', zegt hij. 'Fries wel, dat is echt lastig: Goeiemiddei!'

Waar hij nog van droomt? 'Een auto, een eigen huis en een eigen fietsenzaak. Dat zou mooi zijn. In Afrika kun je zo een zaak beginnen, dat gaat heel makkelijk. In Nederland is dat anders. Maar het gaat vast lukken. Eerst nog even naar school en nog beter Nederlands leren.