'Ze gooiden traangas naar binnen en richtten hun geweren op mijn familie’

Verhaal, 30 november 2023
Leestijd, 4 min.
Maimona (39) studeerde in de Soedanese hoofdstad Khartoem toen de oorlog uitbrak in Darfur, de regio waar ze opgroeide. Samen met een groep activisten vroeg ze aandacht voor de gruwelijke geweldsexplosie. De regering probeerde haar monddood te maken. ‘Op een avond werd ik gebeld: “Ze zijn naar je op zoek, je moet nu weg”.’
placeholder

‘Meerdere keren ben ik opgepakt’, vertelt Maimona. ‘Eén keer moest ik, voordat ik werd vrijgelaten, een verklaring tekenen. “Ik beloof nooit meer iets te zeggen of te schrijven over de regering”. Maar zodra ik buiten was, sloot ik me weer aan bij het protest. Aan stoppen dacht ik nooit, want iedereen moet weten wat er in Darfur gebeurt. Daar zette ik me voor in toen de oorlog uitbrak in 2003 en dat doe ik nu, nu het geweld erger is dan ooit, nog steeds.’

Moorden en verkrachtingen

‘In het begin van de oorlog was er in veel Darfurse dorpen helemaal geen internet’, legt Maimona uit. ‘Er was daardoor weinig bekend over de misdaden die het Soedanese leger er beging tegen burgers.’ Maimona studeerde in die tijd in de hoofdstad Khartoem, maar hoorde lugubere verhalen van haar achtergebleven familie en dierbaren. ‘Over de bewapende mannen die moordend en verkrachtend langs de dorpen trokken.’

placeholder

‘Ik zwijg niet’

‘In het gebied waar ik vandaan kom, leren vrouwen zich stil te houden: niet tegenspreken, geen meningen hebben. Daar heb ik altijd moeite mee gehad. Als ik iets zie wat niet klopt, dan zeg ik dat gewoon. Daarom besloot ik met een groep studenten de verschrikkelijke verhalen uit Darfur te delen. We groeiden al snel uit tot een professionele stichting. We registreerden zoveel mogelijk moorden en andere misdaden van het leger en rapporteerden dat aan internationale mensenrechtenorganisaties.’

Als ik iets zie wat niet klopt, dan zeg ik dat gewoon

Maimona uit Darfur

Maar dan worden in 2009 alle hulporganisaties voor mensen in Darfur verboden. Omdat Maimona en haar vrienden hun werk zo veel mogelijk doorzetten, lopen ze steeds meer gevaar. ‘Op een avond werd ik gebeld: mensen uit onze organisatie waren gearresteerd. “En ze zoeken jou ook, je moet nu weg.” Die nacht vluchtte ik voor de eerste keer. Om 05.00 uur moest ik op het vliegveld zijn. Met alleen één tas, een valse naam en geen idee van de eindbestemming stapte ik op het vliegtuig.’

placeholder
Maimona tijdens een protestactie

Impactvolle beelden

Pas vijf jaar later, nadat er een vredesakkoord was getekend, kon Maimona weer naar huis. Maar de vrede duurde niet lang. Het geweld laaide op en opnieuw verzamelden Maimona en haar vrienden bewijzen van de gruwelijkheden en protesteerden ze voor verandering. In haar appartement in Amsterdam-Oost scrollt ze door haar telefoon. Beelden van levenloze lichamen, hevige protesten en gewapende mannen komen voorbij. ‘Elk van deze foto’s heeft een herinnering’, zegt ze geëmotioneerd. ‘En een verhaal dat moet worden gehoord.’

Traangas

Het waren die beelden op haar telefoon die haar uiteindelijk dwongen om voor een tweede keer haar thuisland te verlaten. ‘De politie wilde mijn telefoon: de beelden, de bewijzen, de contacten. Ze hebben me met stokken geslagen, maar ik zei dat ik de telefoon niet meer had. Later kwamen ze hem zoeken in het huis van mijn zus. Ze staken het hout om het huis in de fik, gooiden traangas naar binnen en richtten hun geweren op mijn familie. Toen wist ik: ik moet hier weg. Ook voor hun veiligheid.’

Ze hebben me met stokken geslagen, maar ik zei dat ik de telefoon niet meer had

Maimona uit Darfur

Slachtoffers een stem geven

‘Het geweld in Soedan is nu nog erger dan toen. Via mijn telefoon krijg ik de verhalen binnen. Verhalen van hele dorpen die worden weggevaagd: totdat er geen huis meer overeind staat en er geen mens meer in leven is. Van de tienduizenden vluchtelingen. Vanuit Nederland zet ik mijn strijd door. Samen met mijn vrienden hier en in Soedan geven we de slachtoffers een stem. Omdat zij hem zelf niet durven of kunnen gebruiken.’

placeholder

Hoe gaat het nu met Maimona?

Vanuit het azc nam Maimona haar eerste protestvideo op om de demonstranten in haar land te steunen. Tijdens haar asielprocedure stond VluchtelingenWerk haar bij. Tegelijkertijd hielp ze zelf ook vluchtelingen op weg; door te vertalen en hen wegwijs te maken in het azc. Maimona heeft inmiddels een appartement. Ze studeert voor haar inburgerexamen en heeft een fulltime baan bij Radio Dabanga, een internationaal radiostation dat aandacht vraagt voor de situatie in Soedan.

Niemand vlucht vrijwillig. Alles achterlaten wat je lief is, dat doe je alleen als je écht niet anders kan. Omdat vluchtelingen geen keuze hebben, laten wij ze nooit in de steek. Bekijk onze campagne en help vluchtelingen.

Ja, ik help vluchtelingen in Nederland!

Meer dan ooit hebben mensen op de vlucht onze steun nodig. Jouw hulp maakt een direct verschil in levens die door onvermijdelijke omstandigheden zijn ontwricht.