Het Curaçaose VluchtelingenWerk

Verhaal, 25 november 2020
Leestijd, 3 min.
Het was januari 2018 toen Ieteke Inchi Witteveen (74) besloot de mouwen op te stropen en in actie te komen. Een overvolle boot met Venezolaanse vluchtelingen probeerden Curaçao te bereiken, maar de boot liep tegen de rotsen waarbij tenminste zes mensen om het leven kwamen. De oprichtster van Human Rights Defense Curaçao (HRDefense), partnerorganisatie van VluchtelingenWerk Nederland, vertelt over de situatie en haar werk voor Venezolaanse vluchtelingen op Curaçao.
placeholder

Pure noodzaak

‘We zijn eigenlijk uit pure noodzaak ontstaan. Al vanaf 2017 kwamen veel vluchtelingen uit Venezuela naar Curaçao, maar er was na het gedwongen vertrek van UNHCR in juli 2017 geen enkele instantie waar ze terecht konden met hun vraag om bescherming of informatie. Toen ben ik samen met andere bezorgde burgers in actie gekomen.’

Dat Ieteke zich inzet voor de bescherming van Venezolanen op Curaçao komt niet uit de lucht vallen. Als antropologe hield ze zich jaren bezig met de relaties tussen de bevolking van de twee landen. ‘Al decennia lang komen Venezolanen naar Curaçao voor handel en toerisme. Er wonen zelfs heel wat families met Venezolaanse roots op het eiland en vice versa. Dus ik vind het niet meer dan logisch om te helpen nu er zoveel Venezolanen ontheemd zijn en ze onze bescherming nodig hebben.’

Detentie

Witteveen en haar organisatie lopen tegen veel uitdagingen aan. Eén van die uitdagingen is dat Curaçao geen echt opvang-  en vluchtelingenbeleid heeft. Hierdoor leven de meeste Venezolanen noodgedwongen ongedocumenteerd op het eiland. Venezolanen die bescherming aanvragen of door de autoriteiten worden opgepakt, komen per definitie in detentie terecht. ‘Maandenlang worden ze dan vastgehouden onder erbarmelijke omstandigheden en zonder uitzicht op asiel, laat staan een verblijfsvergunning.’ De meesten worden gedeporteerd zonder juridische bijstand te hebben gehad.  Weer anderen leven onder de radar in constante angst om opgepakt te worden en in de vreemdelingenbarak te worden gezet in afwachting van uizetting. Eenmaal op vrij voeten kloppen ze aan bij HRDefense. ‘Wij proberen te helpen met juridische bijstand en geven informatie. Ook bemiddelen we tussen hen en instanties die hulp kunnen bieden.’


Gezien het feit dat vluchtelingen op Curaçao een relatief ‘nieuw fenomeen’ zijn, zijn er op het eiland nauwelijks asieladvocaten. ‘Daarom helpt VluchtelingenWerk ons met het geven van trainingen aan advocaten bijvoorbeeld over het het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ook hebben een helpdesk opgezet. Daarnaast is er op Curaçao sinds half 2019 een eerstelijns gezondheidscentrum voor ongedocumenteerden. Verder proberen we door voorlichting en workshops een klimaat van tolerantie te creëren.’

Corona

Nu het coronavirus het eiland heeft bereikt, is de situatie nog nijpender geworden. De economie ligt plat, toerisme blijft achterwege en het eiland bevindt zich in een zware crisis. ‘De crisis is goed zichtbaar hier op Curaçao. Ondernemers zitten met hun handen in het haar vanwege het uitblijvende toerisme. De overheid heeft dan ook andere branden te blussen. Vluchtelingen waren al geen prioriteit voor de staat en nu al helemaal niet terwijl juist deze groep nu veel hulp nodig heeft.’

VluchtelingenWerk Nederland heeft het afgelopen jaar met kennis en financiële middelen bijgedragen aan de oprichting van HRDefense en ondersteunt hen ook de komende jaren met kennis, juridisch advies en belangenbehartiging.

Samen bouwen we aan de toekomst.

Dankzij de hulp van onze donateurs en vrijwilligers kunnen wij vluchtelingen helpen met het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland. Help jij ook mee met een gift, zodat vluchtelingen kunnen bouwen aan een leven in veiligheid?