Nederlands leren is níet makkelijk: vluchtelingen en vrijwilligers vertellen

'De reis van Syrische jongens om de liefde te vinden in Nederland is een ingewikkelde. Alle regels en trucjes die wij kennen uit de Arabische films en verhalen werken hier averechts. Syrische vrouwen zien graag dat wij gek worden van verliefdheid. 'Als ik jou niet heb, mag niemand jou hebben. Zonder jou kan ik niet verder leven!', roepen wij hen romantisch toe. Nederlandse vrouwen horen daarin niet de liefde, maar alleen gekte. Ze kunnen er de politie voor bellen. Als een date vraagt of ik suiker in de koffie wil, antwoord ik maar niet 'Als jij mijn kopje aanraakt, smaakt de koffie al zoet genoeg.' Ik zeg gewoon 'Ja, suiker graag.' Dat voorkomt een hoop glazige blikken.'

 Anwar uit Syrië, columnist en student 

Juiste toon

'Soms merk ik dat ik mijn toon aanpas als ik op mijn werk mensen help die niet goed Nederlands spreken. Kan… ik…u…hel…pen? 'Praat eens normaal!', zeg ik dan tegen mezelf. Want ik weet nog hoe erg ik het vroeger vond als mensen mijn intelligentie in twijfel trokken, alleen maar omdat ik de taal nog niet vloeiend sprak.'

Hamza uit Burundi, winkel-supervisor 

Beschuitje eten

'Tijdens een online teamuitje gaat het over premier Mark Rutte. De politiek vind ik erg interessant. Het lijkt me bijzonder om eens met de premier in gesprek te gaan. Mooi moment om dat oer­Nederlandse gezegde te gebruiken, dacht ik. Maar wanneer ik zeg dat ik 'met hem weleens een beschuitje zou willen eten', wordt het stil. Sinds die dag ken ik de échte betekenis van de uitspraak.'

Mohammad uit Syrië, stagiair bij VluchtelingenWerk 

'De tienjarige Zena uit Syrië was nog amper een jaar in Nederland toen het schoolkamp zich aandiende. Haar ouders waren akkoord, maar zelf wilde ze absoluut niet mee. Na veel gesprekken werd de reden ervan duidelijk: het woord 'kamp' haalde nare herinneringen naar boven van het vluchtelingenkamp in Turkije, waar de familie lang verbleef. Daar wilde ze nóóit meer heen. Uiteindelijk ging Zena gelukkig mee op schoolkamp. Een kamp dat haar hele mooie herinneringen bezorgde.'

Marie-Bé, vrijwilliger bij VluchtelingenWerk 

Betoverende Maggi

'Ik wist toch zeker dat het werd verkocht in de supermarkt, Maggi. Waarom bleef de vakkenvuller mij dan verward aankijken en volhouden dat het er niet werd verkocht? Uiteindelijk bleek de klemtoon het probleem en begreep de vakkenvuller dat ik niet opzoek was naar toverkunsten, maar naar de bekende smaakversterker.'

Ahmad uit Syrië, horecamedewerker 

Oppeppen

'Als ik een cliënt voorbereid op een ingewikkelde taak, besluit ik mijn pas geleerde Nederlandse spreekwoord te gebruiken. ‘Houd je borst maar vast!’, riep ik hem toe.'

Nadia uit Iran, vrijwilliger bij VluchtelingenWerk 

Visje vieren

'De buren van Yasin uit Syrië hebben een kind gekregen. Ik vroeg hem hoe je mooi nieuws viert in Syrië. Wat zijn de 'beschuit met muisjes' van Damascus? 'Nou,' zei Yasin, 'dan geef je een visje.' Mijn nieuwsgierigheid nam toe. Visioenen van huiskamers vol baby's aan de ene kant en bakken vol met kabeljauw in de keuken vulden mijn hoofd. Maar toen kwamen we achter de overeenkomsten tussen de woorden 'visje' en 'feestje'. Zeg de woorden hardop en hoor de subtiele nuance in de klinkers. En waar is de ‘t’ in ‘feestje’ opeens gebleven? Ik deed het, tientallen keren. En bij elke keer dat ik het deed nam mijn bewondering voor Yasin en alle vluchtelingen die het volhouden om onze taal te leren toe.'

Ton, taalcoach bij VluchtelingenWerk