‘Zonder vrijwilligers waren er nog minder Afghanen geëvacueerd’
‘In 2019 kreeg ik het eerste telefoontje van VluchtelingenWerk. Of wij als defensievakbond ook aandacht wilden vragen voor de situatie van Afghaanse tolken die voor het Nederlandse leger hadden gewerkt. Toen de Taliban langzaam terrein wonnen, liepen de tolken een steeds groter gevaar. We gingen de samenwerking aan. Dat begon met een grote advertentie in een krant: “Breng onze tolken in veiligheid” stond erop.’
Eindeloze procedures
‘Onze gezamenlijke inspanningen maakten veel los. We voerden gesprekken met politici en de Tweede Kamer nam moties aan om tolken in veiligheid te brengen. Toch gebeurde er amper iets. De procedures die Afghanen moesten doorlopen om naar Nederland te komen, duurden soms langer dan een jaar. De vragenlijsten waren eindeloos. Het schoot allemaal niet op. Dat maakte me boos.’
‘Ondertussen zochten we zelf contact met tolken via Afghanistan-veteranen. Hun verhalen waren schrijnend. Neem Barigul, die als tolk werkte voor de Nederlanders in Uruzgan. Nadat onze troepen zich terugtrokken, leidde Barigul een paar jaar een rustig leven met zijn gezin. Tot de Taliban weer terrein wonnen en Barigul steeds vaker werd bedreigd. De situatie werd onhoudbaar. Barigul vluchtte en ontsnapte meerdere keren aan de dood. Zoals die keer toen de kazerne waarin hij zich schuilhield werd gebombardeerd.’
Het schoot allemaal niet op. Dat maakte me boos.
‘“Ja, we zijn druk bezig”, was standaard het antwoord van de overheid als ik informeerde naar Bariguls evacuatieproces. Alsof ze echt niet wisten hoe nijpend de situatie was. Wat was ik opgelucht toen Barigul en zijn gezin uiteindelijk naar Nederland mochten komen. Relatief snel kregen ze een woning. Ik trommelde wat van zijn oude legermaten op om te helpen met klussen. Barigul had nog geen spijker om in de muur te slaan. Een hele inboedel regelen, verzekeringen, toeslagen, scholen voor kinderen. Stel dat je de taal niet spreekt en dat toch allemaal alleen moet regelen? Ga er maar aanstaan.’
‘Een paar maanden later gebeurde wat wij allemaal verwachtten: de Taliban grepen de macht. Hoe stroperig de evacuatie door de Nederlandse overheid was vóór de machtsovername, zo snel en chaotisch ging het daarna. Het rapport van de commissie Ruys bevestigt ons idee dat er grote fouten zijn gemaakt. Tegelijkertijd vind ik het rapport recht doen aan de tomeloze inzet van vrijwilligers en belangenorganisaties als VluchtelingenWerk. Zonder die inzet waren er nog veel minder Afghanen geëvacueerd.’
Hart onder de riem
‘Inmiddels ben ik met pensioen, maar ik kan er nog steeds van wakker liggen. Mijn gevoel is dubbel. Er zijn mensen hier, maar er zijn er ook veel achtergebleven. Met sommige heb ik regelmatig contact. Ze zitten ondergedoken. Vertellen over de huiszoekingen. Sturen filmpjes van Taliban die met Kalasjnikovs in de aanslag door de straten rijden, in hypermoderne defensievoertuigen. Ondertussen steek ik de mensen die hier zijn soms een hart onder de riem. Zo liggen er lekker warme sweaters klaar voor de kinderen van Barigul, die breng ik binnenkort eens langs.’
Help mee en doe nu een gift
Met jouw bijdrage kunnen wij de Nederlandse en Europese politiek blijven aansporen tot een humaner vluchtelingenbeleid. Jouw steun is onmisbaar voor vluchtelingen die gedwongen zijn alles achter zich te laten op zoek naar veiligheid. Hartelijk bedank