Werken
Vrijwel iedereen vindt het belangrijk dat vluchtelingen snel integreren en starten met werken. Dat komt goed uit: de meeste vluchtelingen staan te popelen om aan de slag te gaan. Wat zijn de voorwaarden voor vluchtelingen om te mogen werken? Wij leggen het aan je uit.
Mogen vluchtelingen werken?
Ja, maar wel onder bepaalde voorwaarden. De voorwaarden zijn verschillend voor asielzoekers (vluchtelingen zonder verblijfsvergunning), statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) en voor vluchtelingen uit Oekraïne. Zo mogen asielzoekers die in de asielprocedure zitten pas na zes maanden aan het werk. De werkgever moet dan eerst een tewerkstellingsvergunning aanvragen bij het UWV. Statushouders hebben geen tewerkstellingsvergunning nodig.
Tot eind november 2023 gold daarnaast de 24-weken-eis. Dit betekende dat asielzoekers slechts 24 weken per jaar mochten werken. Gelukkig zette de rechter een streep door dit besluit.
Los van de tewerkstellingsvergunning, lopen asielzoekers vaak tegen praktische problemen aan. Zo is er een BSN-nummer nodig om een bankrekening te kunnen openen. Om een BSN-nummer te krijgen, moet je je eerst inschrijven in een zogeheten BRP-straat. En dat inschrijven duurt door achterstanden erg lang. Gelukkig kunnen asielzoekers en statushouders voorrang krijgen via het COA als de werkgever een tewerkstellingsvergunning heeft aangevraagd.
Een andere belemmering, is dat asielzoekers vaak verhuizen, waardoor ze opeens verder van een werkplek vandaan wonen. Ook loont het betaalde werk niet in alle gevallen, omdat vluchtelingen in de opvang een eigen bijdrage moeten betalen aan het COA. Vooraf is meestal niet duidelijk hoeveel dat is.
Voor Oekraïense vluchtelingen geldt een uitzondering op alles hierboven. Zij mogen wél direct en zonder tewerkstellingsvergunning aan het werk. Een groot deel van deze groep heeft inmiddels ook daadwerkelijk een betaalde baan gevonden. Dit laat het potentieel zien van het afschaffen van de belemmeringen voor asielzoekers.
Belangrijke cijfers
van de statushouders is aan het werk
Van de asielzoekers die in 2014 een verblijfsvergunning kregen, had 45% in de loop van 2022 een baan. Voor statushouders uit 2019 geldt een percentage van bijna 20%. Het aandeel statushouders met een baan neemt toe naarmate zij langer in Nederland zijn. (Bron: CBS)
van de Eritreeërs is aan het werk
Van alle statushouders hebben Eritreeërs het vaakst betaald werk. Na zevenenhalf jaar had in 2022 iets meer dan 60% van deze groep een baan. (Bron: CBS)
arbeidsmigranten
Van alle migranten die jaarlijks naar Nederland komen, is maar 11% asielzoeker. Veruit de meeste mensen komen hier voor liefde, studie of voor werk. In 2022 was het percentage arbeidsmigranten (van buiten de EU/EFTA) 12,6%. Dat wordt nog weleens door elkaar gehaald: migranten die hier komen werken en statushouders die op zoek zijn naar werk. (Bron: CBS)
Goed om te weten
Veelgstelde vragen over vluchtelingen en werken.
‘Een schetsboek en potloden aanschaffen: dat was het eerste dat ik deed toen ik in Nederland aankwam’ – Loubna uit Syrië
Ons standpunt over vluchtelingen en werken
De 24-weken-eis is - in het licht van de grote tekorten op de arbeidsmarkt - absurd en moet komen te vervallen. Vluchtelingen zijn juist heel gemotiveerd om te werken en kunnen, doordat ze over het algemeen langdurig in Nederland blijven, echt iets toevoegen aan de maatschappij.
Bovendien betalen vluchtelingen met een betaalde baan, net als iedereen, belasting en dragen zo bij aan ons socialezekerheidsstelsel. Ook stimuleren ze de economie door hun koopgedrag, en dragen zo bij aan de kosten voor de opvang.