‘Ik wilde niet vechten voor de milities die mijn vader vermoordden’
In de regio Darfur, waar Mokhtar opgroeide, wordt al jaren gevochten en grof geweld gebruikt door gewapende milities en het Soedanese leger. Als kind al moest Mokhtar vaak vluchten en leefde hij in onzekerheid. Op een gitzwarte dag wordt Mokhtars vader doodgeschoten. ‘Mijn vader had het geld dat hij verdiende met de verkoop van onze sinaasappels niet afgestaan’, vertelt Mokhtar met tranen in zijn ogen.
Hij was 16 jaar toen het gebeurde, ging nog naar school en werkte als automonteur, maar de angst regeerde.. ‘De milities rekruteren jongeren in Darfur,’ legt Mokhtar uit. ‘Ook ik werd onder druk gezet. Om te voorkomen dat ik moest gaan vechten voor de milities die mijn vader vermoordden, sloeg ik op de vlucht.’
Gemarteld in Libië
Uiteindelijk vluchtte Mokhtar vanuit Soedan naar Libië. ‘Een smokkelaar liet mij twee dagen alleen achter in de woestijn, zonder eten en water.’ Aangekomen in Libië trok Mokhtar dagenlang, lopend en liftend, richting het noorden. Vervolgens probeerde hij vanaf de kust tot twee keer toe samen met tientallen anderen met de boot naar Italië te reizen. De pogingen mislukten. Mokhtar werd opgepakt door de Libische kustwacht, gemarteld door de veiligheidsdiensten, en in detentie gezet. Het kostte hem vijfhonderd euro om vrij te komen - had hij niet betaald, dan had hij waarschijnlijk nu nog vastgezeten.
Op weg naar Marokko
Toen Mokhtar vrijkwam, besloot hij op advies van een vriend richting Ceuta te reizen, een Spaanse enclave in het noorden van Marokko. Veel vluchtelingen proberen voet te zetten op dit stukje Spaans grondgebied, zodat zij asiel kunnen aanvragen in Europa. Maar de reis er naartoe is levensgevaarlijk. Om Marokko te bereiken, moest Mokhtar eerst Algerije doorkruisen en de grens oversteken. De Algerijnse en Marokkaanse grensbewaking zijn berucht: er zijn veel verhalen over martelingen en deportaties.
Dat ervaarde Mokhtar aan den levende lijve. De eerste keer dat hij de grens probeerde over te steken, pakten de Marokkaanse grensbewakers hem op en stuurden hem terug naar Algerije. Daar werd hij gemarteld en op een pick-up auto gezet voor deportatie naar Niger. Maar het lukt Mokhtar om midden in de woestijn van de auto af te springen. Mokhtar deelt de pijnlijke herinneringen: ‘Na twee dagen lopen door de woestijn zag ik eindelijk lichten van bewoond gebied.’ Mokhtar doet daarna een tweede poging. Die slaagt op het nippertje. ‘De Algerijnse grensbewakers kwamen dichtbij en lieten honden op ons los. Het is een wonder dat ik het heb gered’, blikt Mokhtar terug.
De Algerijnse grensbewakers kwamen dichtbij en lieten honden op ons los. Het is een wonder dat ik het heb gered
De grens bij Ceuta
Eenmaal in Marokko reisde Mokhtar zo snel mogelijk richting de Spaanse enclave Ceuta, want in Marokko is er nauwelijks mogelijkheid om bescherming aan te vragen. De eerste keer dat Mokhtar de grenshekken van Ceuta beklimt, pakken de Spaanse grensbewakers hem meteen op. ‘Ik mocht geen asiel aanvragen en werd meteen teruggestuurd naar Marokko. Ik ben naar een dorpje zeshonderd kilometer verderop gebracht, en al mijn spullen zijn afgepakt,’ vertelt hij.
Bij zijn vierde poging slaagt hij er wel in Ceuta binnen te komen. ‘Ik wachtte uren vlak bij de grenshek om zeker te zijn dat de Spaanse grensbewakers me niet zouden zien,’ legt Mokhtar uit.
Schuldgevoel
Mokhtar verblijft nu zes maanden in het opvangcentrum in de enclave. Hij leert er Spaans en wacht op verplaatsing naar het Spaanse vasteland. Op zijn lichaam zijn de sporen en wonden van de marteling en het prikkeldraad van de grenshekken zichtbaar. Maar Mokhtars grootste zorg is om zijn familie. Zij leven nog steeds in erbarmelijke en gevaarlijke omstandigheden in Darfur. ‘Tijdens mijn reis heb ik veel pijnlijke ervaringen meegemaakt ’, zegt hij. ‘Maar het meest pijnlijke blijft dat ik mijn moeder en broers en zussen moest achterlaten in Darfur; daar voel ik me elke dag schuldig over.'
Soms droomt Mokhtar ervan om te studeren, en advocaat te worden, zodat hij de rechten van vluchtelingen kan verdedigen. Maar voorlopig blijft zijn toekomst onzeker, eerst moet hij de Spaanse asielprocedure doorlopen.
Help mee en doe nu een gift
Met jouw bijdrage kunnen wij de Nederlandse en Europese politiek blijven aansporen tot een humaner vluchtelingenbeleid. Jouw steun is onmisbaar voor vluchtelingen die gedwongen zijn alles achter zich te laten op zoek naar veiligheid. Hartelijk bedankt.